Wat is diafragma?

Leer hoe het diafragma van invloed is op je foto's en hoe een goed begrip van de f-stop-instellingen essentieel is voor fantastische foto's.

Ingezoomde foto van een geopende camerasluiter

Het diafragma bepaalt de hoeveelheid licht die je camera binnenkomt.

 

De manier waarop foto's worden gemaakt, wordt bepaald door een "belichtingsdriehoek" die door drie belangrijke instellingen wordt geregeld. De sluitersnelheid bepaalt hoe snel of langzaam de sluiter sluit. Dit is van invloed op de duur van de belichting en helpt je om beweging op de juiste wijze te 'bevriezen'. ISO wordt gebruikt om de lichtgevoeligheid van de film aan te duiden of om de lichtgevoeligheid van de sensor van een digitale camera aan te passen. Fotografen passen de ISO aan hun omgeving aan. Tot slot is het

Diafragma de instelbare lensopening waarmee je regelt hoeveel licht er in de camera valt. Weten hoe je deze drie instellingen aanpast aan je locatie en onderwerp is essentieel voor een goede belichting.

Welk effect heeft het diafragma?

 

Het f-stopgetal, of f-getal, is de instelling die de grootte van het diafragma regelt en dus bepaalt hoeveel licht er door de cameralens heen komt. F-getallen worden bepaald door de verhouding van de diameter van het diafragma ten opzichte van de brandpuntsafstand van een lens. Een klein diafragma heeft een hogere f-stop, terwijl een groot diafragma een laag f-stopgetal heeft. Bij een kleiner diafragma wordt er minder licht binnengelaten en bij een groter diafragma wordt er meer licht binnengelaten. Bij het maximale diafragma (bij sommige lenzen wel f/1.4) komt het meeste licht binnen. Alle camera's kunnen een minimaal diafragma van f/16 hebben; dit is de instelling waarbij het licht het meest wordt beperkt.

Verschillende f-stop-instellingen op een camera

Wanneer moet je het diafragma aanpassen?

Bij te veel licht wordt een foto te licht en bij te weinig licht krijg je een heel donkere foto. Door de grootte van de opening voor je lens aan te passen aan de omgevingsomstandigheden, krijg je de gewenste belichting. Als je bij weinig licht opnamen maakt, zorgt een groter diafragma ervoor dat er meer licht binnenkomt. Als je buiten bent met veel licht, kan een kleiner diafragma de hoeveelheid licht beperken.

 

"Bij een grotere f-stop – en dus een kleiner diafragma – heb je een langere sluitertijd nodig om dat te compenseren", legt fotograaf Ivy Chen uit. "Zorg ervoor dat je je camera stil houdt. De sluiter is langer open – het duurt langer om de foto te nemen – en als de camera in die tijd beweegt, krijg je bewegingsonscherpte."

Luchtfoto van een snelweg door een besneeuwd landschap
Zwart-witfoto van stadsgezicht die is genomen met een klein diafragma

Welke invloed heeft het diafragma op de scherptediepte?

Aanpassingen van het diafragma zijn van invloed op de scherptediepte voor je foto's; dit is het bereik tussen de dichtstbijgelegen en meest verafgelegen objecten die zich in focus binnen een foto bevinden. Een geringe scherptediepte, waarmee de achtergrond wordt vervaagd om het in focus zijnde onderwerp van de foto meer nadruk te geven, krijg je met een groot diafragma. Dit effect heet bokeh en kan eenvoudig op een DSLR- of spiegelloze camera worden gerealiseerd door het diafragma aan te passen. Een kleiner diafragma zorgt voor een grotere scherptediepte, waardoor je een groter deel van het kader in focus houdt, wat ideaal is voor groepsfoto's of schilderachtige landschappen. Een geringere scherptediepte daarentegen is perfect voor portretfoto's en culinaire foto's.

Foto van cactus in een pot, gemaakt met een groot diafragma

De diafragmaprioriteit instellen.

Hoewel je het diafragma altijd kunt wijzigen met handmatige focusaanpassingen, kun je met de modus Diafragmaprioriteit, een geautomatiseerde camera-instelling die op de meeste moderne camera's beschikbaar, goede foto's maken. In de modus Diafragmaprioriteit selecteert de fotograaf het gewenste diafragma en selecteert de camera automatisch de juiste sluitertijd. Dit kan handig zijn als je snel een reeks foto's in een gelijkmatig verlichte omgeving wilt maken en je geen tijd hebt om je instellingen aan te passen. Het kan ook een goed leerinstrument zijn, omdat je tijdens de bewerking kunt zien welke sluitertijd de camera in bepaalde omstandigheden heeft geselecteerd. In de modus Sluiterprioriteit wordt het diafragma geselecteerd op basis van de door jou gekozen sluitertijd. En in de programma- of automatische modus worden beide automatisch voor je geselecteerd.

 

Of je nu een Nikon, Canon of ander merk camera gebruikt, beheersing van de instellingen voor het diafragma – en het effect daarvan op je foto's – zal je helpen om in verschillende omgevingen en met langzamere of snellere sluitertijden prachtige opnamen te maken. En als tijdens de postproductie verdere aanpassingen nodig zijn, kun je je foto's altijd nog bewerken. De scherptediepte kan achteraf worden aangepast en als je niet precies de gewenste bokeh hebt, kun je de achtergrond vervagen om je onderwerp naar voren te halen. Wat je ook in je foto's wilt bereiken, een goed begrip van de werking van het diafragma zal de kwaliteit van elke foto die je maakt ten goede komen.

Bijdragers

Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.

Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.

Mogelijk heb je ook interesse in…

Regel van derden toegepast op een foto van een lopende vrouw met een roze paraplu

De regel van derden gebruiken – én overtreden.

Verbeter de compositie van je foto's om fraaiere beelden vast te leggen. 

Met kaarsen verlichte tafel voor de bruid en bruidegom op hun trouwdag.

Tips voor huwelijksfoto's.

Ontdek hoe je alle geplande en ongeplande momenten van de grote dag vastlegt.

Verschillende ISO-instellingen op een camera

Wat is ISO?
Ontdek de rol die deze zuil van de belichtingsdriehoek binnen de fotografie speelt.

Hoogwaardige microfoon voor ASMR-opnamen

Wat is ASMR en hoe krijg je YouTube-volgers?
Miljoenen gebruiken ASMR om te ontspannen. Leer hoe je een video met een rustgevend en troostend effect maakt.

Koop Photoshop Lightroom.

Bewerk en orden foto's, sla ze op en deel ze vanaf elke locatie.

7 dagen gratis, daarna 12,09 € per maand.