Maak je foto's scherper en zorg voor de juiste belichtingstijd door de histogramtool te gebruiken.

Leer de histogrammen op je camera en in je fotobewerkingssoftware te gebruiken om ruis te verwijderen en details te verbeteren. 

Iemand die de histogramtool gebruikt om een landschapsfoto te verbeteren

Wat is een histogram?

Een histogram is een grafiek die de helderheid van een afbeelding meet door de frequentie van elke tint weer te geven als een waarde in een staafdiagram. De horizontale as loopt van zuiver zwart aan de linkerkant via schaduwen, middentonen en hooglichten helemaal tot aan het helderste wit aan de rechterkant. De verticale as geeft de frequentie (of intensiteit) van elke tint weer, met pieken voor hoge frequenties en dalen voor lage. De meeste digitale camera’s hebben een luminositeitshistogram (meting van de totale helderheid) en een kleurenhistogram (meting van de intensiteit van rode, groene en blauwe tonen). Adobe Photoshop Lightroom laat luminositeit en kleuren zien in hetzelfde histogram.

Hoe het histogram van je camera je kan helpen.

Histogram controleren op het lcd-scherm van een digitale camera

Als je midden in een fotosessie zit, kun je het histogram controleren op het lcd-scherm van je camera of in de viewfinder. Pas instellingen aan als je verrast wordt door een van de volgende dingen:

 

Oploop naar links.
Als je ziet dat hoogfrequente tinten of pieken oplopen aan de linkerkant van je histogram, betekent dit dat de zwarten worden uitgeknipt en dat je camera niet alle schaduwdetails oppikt. Misschien is zo'n “low-key”-afbeelding wel wat je zoekt, maar als dat niet zo is, kun je meer licht binnenlaten door de sluitersnelheid te verlagen, het diafragma verder te openen, of de ISO (lichtgevoeligheid) van de camera te verhogen. Deze oplossingen kunnen allemaal de beeldkwaliteit verminderen, maar je kunt experimenteren met kleine aanpassingen van alle drie om de gewenste combinatie van helderheid en scherpte te krijgen.

 

Oploop naar rechts.
Als je afbeelding “high-key” is, kun je pieken verwachten aan de rechterkant van het histogram. Maar als die pieken aan de rechterkant worden afgesneden, is het beeld misschien overbelicht, waardoor hooglichtdetails verdwijnen. Gebruik in dat geval een kortere belichtingstijd, verklein het diafragma of verlaag de ISO om te zorgen dat je camera minder licht vastlegt.

 

Een opeengehoopt histogram.
Als al je tinten in één gedeelte van je histogram zitten en er aan beide kanten veel ruimte is, kan het contrast te laag zijn. Als je fotografeert in een gecontroleerde omgeving, kun je licht toevoegen om hooglichten te intensiveren en schaduwen te verdiepen. Als je geen controle over de omgeving hebt, kun je proberen je foto aan te passen door contrasterende elementen toe te voegen of door het contrast tijdens de nabewerking aan te passen.

Drie digitale camera's laten een voorbeeld zien van dezelfde afbeelding met verschillende belichting

Fotografeer in een onbewerkte bestandsindeling, zodat je zoveel mogelijk bewerkingsopties hebt.

Vergeet niet dat er niet één juiste histogramvorm is. Met de verschillende onderwerpen en lichtcondities variëren ook de histogrammen die deze informatie vastleggen. Als je fotografeert in een niet-gecomprimeerde, onbewerkte indeling, blijft alle vastgelegde informatie in je camera bewaard. Dan kun je tijdens de nabewerking beslissen wat je wilt behouden en wat je wilt weggooien. Experimenteer met het histogram om te voorkomen dat je schaduw- of hooglichtdetails verliest.

 

Hoe een histogram je kan helpen bij de nabewerking.

In Lightroom vind je het histogram boven aan het rechterdeelvenster. Als je schaduwen zijn uitgeknipt, wordt de grijze driehoek in de linkerhoek van het histogram wit. Klik op de driehoek of tik op de toets J om de schaduwclipping weer te geven; dan worden de uitgeknipte schaduwen blauw, zodat je ze op de foto kunt zien.

 

Als je hooglichten zijn uitgeknipt, wordt de driehoek in de rechterbovenhoek van het histogram wit. Klik op de driehoek of tik op de toets J om het verdwenen hooglichtdetail te zien, dat nu rood is. Afhankelijk van wat je aantreft, kun je de belichting of het contrast aanpassen. Het histogram verandert naarmate je de schuifregelaars verplaatst. Je kunt ook op het histogram zelf klikken en naar links of rechts gaan; de schuifregelaars bewegen mee.

 

Als je histogramfrequenties allemaal in het midden opeengehoopt zijn met lege ruimte aan de randen, heeft je foto misschien te weinig contrast. Dit los je op door de middentonen te verdiepen en het dynamische bereik van je afbeelding te vergroten door de schuifregelaar Contrast naar rechts te verplaatsen. Ook kleine aanpassingen aan de schuifregelaars Helderheid en Verscherping kunnen het dynamische bereik van je foto vergroten.

Lightroom gebruiken om de helderheid van een afbeelding aan te passen

Leer hoe je helderheid kunt aanpassen in Lightroom CC.

Bekijk deze videotutorial voor automatische en handmatige aanpassing van helderheid.

De waarschuwingen voor het uitknippen van hooglichten en schaduwen in Lightroom gebruiken

Experimenteer met waarschuwingen voor het uitknippen van hooglichten en schaduwen in Lightroom.

Ontdek sneltoetsen en tips voor optimalisatie van het dynamische bereik van je foto's in deze korte video van Julieanne Kost, Principal Evangelist voor Photoshop en Lightroom bij Adobe. 

Controleer altijd het histogram voordat je afdrukt.

Je foto kan er op je scherm perfect uitzien, maar bij het afdrukken kun je ontdekken dat je uitgeknipte zwarten en witten hebt. Fotografen kunnen prachtig gebruik maken van puur zwart, maar verdwenen hooglichten kunnen heel afleidend zijn, aangezien het oog wordt getrokken naar plaatsen waar geen inkt op het papier is aangebracht. “Ik vertel mijn leerlingen dat ze altijd eerst naar het histogram moeten kijken voordat ze gaan afdrukken,” zegt fotograaf en docent Tina Tryforos. “Pas daarna de rechter- en linkerschuifregelaar aan om te zorgen dat je afdruk een volledig tonaal bereik bevat.”

 

Als je afdrukt en je foto's er heel anders uitzien dan je verwachtte, moet je misschien je beeldscherm kalibreren. Mac- en Windows-computers bevatten tools voor kleurenkalibratie, maar voor een echt nauwkeurige kalibratie heb je een colorimeter nodig. Deze apparaten vergelijken de kleuren van je scherm met industriële kleurenstandaarden en zorgen voor een uniek kleurenprofiel voor je beeldscherm.

 

Met een nauwkeurig kleurenprofiel en een gebalanceerd histogram kun je het volledige dynamische bereik van je foto's vastleggen. Daarmee voorkom je onplezierige verrassingen bij het afdrukken, en kun je erop vertrouwen dat de details van schaduwen en hooglichten bewaard blijven wanneer je je afbeeldingen online deelt. Als je het histogram tot vast onderdeel van je proces maakt tijdens het fotograferen, heb je al betere foto's voordat je met bewerken begint. 

Bijdragers

Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.

Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.

Mogelijk heb je ook interesse in…

landschapsfotografie

Een prachtige landschapsfoto samenstellen.
Ontdek hoe je op een kunstzinnige manier pittoreske taferelen vastlegt met tips voor landschapsfotografie.

Balletdansers op het podium – Sluitertijd aanpassen | Adobe

Wat is de sluitertijd?

Ontdek hoe je momenten met veel beweging toch scherp vastlegt door de sluitertijd aan te passen.

Japanse stad in de nacht – Tips voor nachtfotografie | Adobe

Nachtfotografie.
Weinig licht hoeft niet gelijk te staan aan slechte kwaliteit met deze tips voor geslaagde nachtfoto's.

Portret van een vrouw met sproeten tegen een zwarte achtergrond

Prachtige portretfoto's maken.

Maak nog mooiere portretten met tips en advies van professionele fotografen.