Digitale animatie uitgelegd: definitie, geschiedenis en voorbeelden

Door digitale animatie, ofwel CGI (Computer Generated Imagery), veranderde de hele animatiefilmsector in de jaren '90. Maar het verhaal van digitale animatie begon al tientallen jaren vóór Toy Story.

 

In deze handleiding leggen we uit wat digitale animatie is en hoe het werkt. We laten je zien hoe je je eigen computergegenereerde animaties kunt maken en blikken terug op een aantal iconische momenten in de geschiedenis van de digitale animatie. 

Schilderij van een Victoriaanse carrousel.

Wat is digitale animatie?

Digitale animatie is een subcategorie van VFX (visuele effecten). De term verwijst naar scènes, effecten en beelden die worden gemaakt met computersoftware. Deze door de computer gegenereerde beelden (CGI) kunnen statisch of dynamisch en 2D of 3D zijn en subtiel of opvallend worden gebruikt.

 

In live-actionfilms wordt CGI vaak gebruikt om geanimeerde elementen op te nemen in ruw beeldmateriaal, denk bijvoorbeeld aan T-Rex, die Jeff Goldblum achtervolgt in Jurassic Park. Maar studio's creëren er ook grootse scènes mee die te duur of te ingewikkeld zijn om in het echt te bouwen (zie de epische veldslagen in Game of Thrones ). Je kunt er zelfs acteurs een tientallen jaren jonger uiterlijk mee geven, zoals in The Irishman van Netflix, of acteurs met behulp van een groen scherm invoegen in fantasierijke decors.

Man op filmset in de buitenlucht met verschillende lichten.

Hoe werkt digitale animatie?

Met digitale animaties kun je geheel nieuwe werelden creëren, zoals we zien in Toy Story van Pixar of Disney's Frozen. Hier hoeven artiesten niet langer handmatig complexe, dure en tijdrovende animaties te maken en hebben ze veel meer vrijheid om buiten de beperkingen van 2D te werken.

Digitale animatie is slechts één element van een breder assortiment animatietechnieken, zoals:

 

 

Ook buiten de wereld van tv-series en films worden digitale animatietechnieken breed toegepast, bijvoorbeeld in de geneeskunde, wetenschap, techniek, architectuur, astrologie, kunst en de vastgoed- en reclamesector. 

Digitale versus traditionele animatie: belangrijkste verschillen.

Vóór medio jaren '90 waren de meeste animatiefilms gebaseerd op traditionele tekeningen op celluloid. Voor klassieke Disney-films zoals Jungle Boek werden minutieuze, met de hand getekende beelden gebruikt. Stop-motionfilms zoals Jason en de Argonauten, waarbij kleimodellen steeds met kleine stapjes werden bewogen, kostten eveneens enorme inspanningen. Wat maakt digitale animatie anders?

Digitale animatie

Traditionele animatie

Het meest opvallende verschil tussen digitale en traditionele animatie is wellicht het gebruik van computersoftware. 3D-animators maken bijvoorbeeld virtuele skeletten (rigs) met een set kernbewegingen. De software regelt de overgangen tussen deze kernbewegingen en dit bespaart tijd, moeite en mankracht.

Bij traditionele animatie worden sequenties van unieke tekeningen of bewegingen gemaakt om een vloeiende beweging na te bootsen. Voor celanimatie kan dit oplopen tot 24 aparte tekeningen per seconde film.

Met computersoftware kun je digitale animatie relatief eenvoudig combineren met elementen uit de echte wereld. Zo kun je bijvoorbeeld fantasiewezens zoals draken en monsters in een shot van een echte stad plaatsen. Je kunt ook modellen gemaakt van klei of ander materiaal opnemen in computergegenereerde scènes.

Al decennia lang worden live action en animaties gecombineerd, maar dit was een moeizaam proces. In de Disney-klassieker Who Framed Roger Rabbit uit 1988 filmde de crew live scènes waarin animators later handmatig celanimaties invoegden. VFX-studio Industrial Light and Magic nam ruim 3000 meter film op voor de visuele effecten van de film.

Voor digitale animaties zijn minder financiële middelen en resources nodig. Dit verklaart deels waarom de techniek zo populair is. Toy Story gebruikte 110 animators en kostte 30 miljoen USD – veel minder dan The Lion King, die uit dezelfde tijd stamt.

Voor traditionele animaties daarentegen hebben studio's veel meer budget en resources nodig. The Lion King gebruikte 800 animators tegenover de 110 van Toy Story. Het maken van de film kostte 45 miljoen USD.

Vrouw achter bureau die animatiesoftware op de computer gebruikt.

Geschiedenis van de digitale animatie.

De geschiedenis van de digitale animatie is terug te voeren tot Alfred Hitchcock's baanbrekende thriller Vertigo uit 1958.

 

Voor de huiveringwekkende en desoriënterende openingsscène huurde Hitchcock animator John Whitney en grafisch ontwerper Saul Bass in. Deze maakten een serie voortdurend draaiende spiralen, verwijzend naar de wenteltrappen die de onder vuur liggende detective, gespeeld door James Stewart, extreem duizelig maken.

 

In die tijd hadden animatiestandaards door het grote aantal snoeren slechts een beperkte draaicirkel. Daarom plaatsten Whitney en Bass hun animatiecels op een roterend onderdeel van een luchtafweersysteem uit de Tweede Wereldoorlog. Het effect was een eindeloos ronddraaiend, geometrisch perfect patroon, dat nooit met de hand getekend had kunnen worden. Dit complexe, maar effectieve idee was een van de eerste voorbeelden van digitale animatie in 2D.

 

In 1972 digitaliseerden informaticastudenten Edwin Catmull en Fred Parke een menselijke hand voor hun korte film A Computer Generated Hand. Ze tekenden 350 polygonen en driehoeken op een modelhand en voerden de data vervolgens in een computer in om voor de allereerste keer een realistische, bewegende hand te creëren. Het resultaat was een van de oudste voorbeelden van computeranimatie.

 

Catmull werd later een van de oprichters van Pixar. Zijn vroege korte film Luxo Jr., samen met John Lasseter geproduceerd, zorgde voor een verdere doorbraak in digitale animatie en laat een hartverwarmende vader-zoonscène tussen twee lampen zien. Het was de eerste digitale-animatiefilm die werd genomineerd voor een Oscar.

 

Luxo Jr. maakte de weg vrij voor de eerste volledig geanimeerde digitale speelfilm – Toy Story, dat de start inluidde van een nieuw tijdperk met digitale animatiespeelfilms.

Man in motion-capture-pak gefilmd op een filmset met groen scherm.

Gegrepen door de wereld van animatie?

Verdiep je er verder in door onze startershandleiding voor animatie te lezen.

Voorbeelden van digitale animatie.

 

Tin Toy (1988).

Deze korte film van John Lasseter legde grotendeels de thematische en visuele basis voor Toy Story. De hoofdrol is weggelegd voor speelgoedmannetje Tinny, die probeert te ontkomen aan zijn kwelgeest, baby Billy.

 

De animatie in de film is niet zo vloeiend of realistisch als in latere films. PhotoRealistic RenderMan, de eigen software van Pixar, was nog niet opgewassen tegen de ambities van de animators. Toch had de film voldoende in huis om de interesse van Disney te wekken, die later tekende voor de financiering van Toy Story.

 

Toy Story (1995).

Met Toy Story vestigde Pixar zijn naam bij het grote publiek en werd het bedrijf in de decennia erna de dominante kracht achter digitale animaties. Toy Story, zeer vermakelijk en enorm innovatief, was een terechte kaskraker en maakte iconen van het speelgoed in de hoofdrol, Woody en Buzz Lightyear. Het wordt beschouwd als een van de beste film aller tijden – de echte doorbraak van digitale animatie.

 

Antz (1998).

Dit was het moment dat digitale animatiestudio's de strijd met elkaar aangingen. In 1998 verstoorde Dreamworks de release van Pixar's tweede speelfilm, A Bug's Life (Een luizenleven), met hun eigen digitale animatiefilm over insecten, Antz. Voor het eerst voelde digitale animatie niet meer als een innovatie, maar als de nieuwe norm voor animatiefilms.

 

The Lion King (2019).

Net als in de remake van Jungle Boek in 2016, bereikte digitale animatie in The Lion King nieuwe hoogten met een uitermate fotorealistische Afrikaanse savanne. Het was een controversiële stap voor fans van Disney's met de hand getekende klassieker uit 1994, maar de resultaten waren betoverend. Elk shot van deze remake – van waterpoelen en grasvlakten tot de personages van Simba, Timon en Pumbaa – was digitaal gerenderd, maar leek volledig realistisch. Digitale animatie is ver gekomen sinds A Computer Generated Hand.

Een digitale animatie maken.

Professionele digitale animaties vereisen vaak een team VFX-, pre-visualisatie-, belichtings- animatie-, rotoscopie- en compositie-artiesten – en nog veel meer. Maar je kunt ook thuis digitale animaties maken. Bekijk onderstaande stappen en ga aan de slag.

Digitale animatie van de aarde omgeven door satellieten.
  1. Verdiep je in digitale animatie. Lees vooraf boeken, tutorials en andere documentatie over digitale animatie. Basale kennis van verschillende termen en technieken is essentieel voordat je begint.

  2. Zorg voor de juiste spullen. Voor digitale-animatiesoftware is behoorlijk krachtige hardware een vereiste. Je hebt minimaal 3 GB RAM, een hoge processorsnelheid en een grafische kaart nodig om magisch werk te maken.

  3. Leer hoe je digitale-animatiesoftware gebruikt. Voor digitale animatie is specialistische software vereist. Sommige software is gratis, voor andere is een lidmaatschap nodig. Een proefversie van Adobe Animate is gratis beschikbaar.

  4. Bouw een model. Het tot leven brengen van je creatie begint met het bouwen van een model. Experimenteer met polygonen en vormen om je digitale animatie in 3D of 2D te maken.

  5. Voeg textuur toe. Met textuur geef je je model al een warme en realistische 'look and feel'.

  6. Rig je model. Creëer een rig om je animatie te laten bewegen. Gebruik in Adobe Animate het gereedschap Asset Warp om botten en gewrichten voor je ontwerp te maken. Maak vervolgens kernbewegingen en tussenposen voor de overgangen tussen elke beweging. Meer informatie over het riggen van personages.

  7. Pas animatie toe. Nu kan je creatie in actie komen: test je rig om er zeker van te zijn dat deze op de gewenste manier beweegt. Als dat niet het geval is, ga je terug naar je rig en pas je de kernbewegingen aan.

  8. Zorg voor belichting, rendering en effecten. Voeg tot slot de gewenste achtergronden, belichting en andere visuele effecten toe aan je digitale animatie. En bedenk dat je animatie niet direct perfect hoeft te zijn. Blijf testen en oefenen om hem te verbeteren.

Gegrepen door de wereld van animatie?

Verdiep je er verder in door onze startershandleiding voor animatie te lezen.

Veelgestelde vragen over digitale animatie.

Is 3D-animatie digitale animatie?

3D-animatie is slechts één onderdeel van digitale animatie. Digitale animatie kan visuele effecten, 2D-animatietechnieken en meer omvatten. 3D-animatie draait alleen om het modelleren en animeren van 3D-figuren.

Hoeveel kost digitale animatie?

Sinds 2018 bedragen de kosten voor digitale animatie, 3D-animatie en andere visuele effecten gemiddeld zo'n 33,7 miljoen USD per film. Amateurs zijn voor digitale animatie alleen het lidmaatschapsbedrag voor de software en het bedrag voor de computerhardware kwijt. Adobe Animate en After Effects zijn beschikbaar in een gratis proefversie.

Hoe word ik een digitale animator?

Je kunt je gewoon thuis verdiepen in digitale animatie, maar wil je professional worden, dan is een specialistische training aan te raden. Een bachelor-diploma in computer graphics, informatica of iets met kunst, ontwerp of film is handig. Daarnaast heb je een stevige portfolio van je werk en ervaring nodig om indruk te maken op een animatie- of filmstudio. 

Wat was de eerste digitale animatie?

Digitale animatie is al sinds de jaren '50 te zien in live-actionfilms. Maar de eerste volledig digitale animatie is waarschijnlijk A Computer Generated Hand uit 1972. In deze baanbrekende korte film zie je een bewegende hand die volledig uit computerafbeeldingen bestaat. Een van de makers ervan richtte later met anderen digitale animatiestudio Pixar op.

Mogelijk heb je ook interesse in…

Een ambigram van het woord "adventure".

De kunst van ambigrammen ontcijferd.

Ontdek de kunst van het ambigram, een woord of ontwerp dat ook vanuit een andere hoek bezien nog betekenis heeft.

Prachtige digitale illustratie die als vectorbestand is opgeslagen

Wat is een vectorbestand?

Lees meer over de veelzijdigheid van deze bestandsindeling en ontdek hoe je die voor ontwerpen gebruikt.

Twee stripfiguren die naar een futuristisch matte-schilderij op de achtergrond staren

Creëer nieuwe werelden met matte-schilderijen.

Ontdek hoe je met matte-schilderijen scifi-steden en fantasielandschappen voor film, televisie en videospelletjes maakt.

Een kleurrijk mandalawerk

Creëer schoonheid en vind innerlijke rust met mandalakunst.

Ontdek de geschiedenis van mandala's en krijg tips voor het tekenen van deze heilige symbolen.