Een gids voor groothoeklenzen.
Laat meer zien met lenzen die letterlijk je horizon verbreden. Leer welke groothoeklenzen er zijn, wanneer je ze gebruikt en hoe je prachtige opnamen maakt met een grote brandpuntsafstand.
Ga met een groothoeklens voor het totale plaatje.
Een groothoeklens heeft een brandpuntsafstand van 35 mm of minder, waardoor je een breed gezichtsveld hebt. Hoe breder het gezichtsveld, hoe meer je van de scène ziet. Deze lenzen zijn in allerlei omstandigheden te gebruiken en de meeste fotografen hebben ten minste één vertrouwde groothoeklens in hun tas.
Wanneer heb je echt profijt van een groothoeklens?
Voor de meeste landschapsfotografen zijn groothoeklenzen een vast onderdeel van hun uitrusting, populair omdat je er adembenemende vergezichten en sterrenhemels mee kunt vastleggen. Fotografen gebruiken deze lenzen niet alleen voor landschappen, architectuur en onroerend goed, maar ook om een ruimte groter en indrukwekkender te maken. De klassieke brandpuntsafstand die straatfotografen gebruiken, is 35 mm, omdat dit ongeveer is hoe je de wereld met het blote oog ziet. Groothoeklenzen zijn ook zeer geschikt voor reisfotografie. Dankzij de korte brandpuntsafstand heb je meer mogelijkheden om de veelheid aan scènes die je tegenkomt vast te leggen.
Aan de andere kant kan een groothoeklens je in bepaalde situaties ook belemmeren. Portretfotografen gebruiken meestal een grotere brandpuntsafstand om de weinig flatteuze vervorming van een groothoeklens te vermijden. En voor sport, wildlife-fotografie en alles waarbij je dicht op de actie zit, kiezen fotografen bijna altijd een telelens.
Breed, breder, breedst.
Elke lens met een brandpuntsafstand van minder dan 35 mm wordt beschouwd als een groothoeklens, maar een 14-mm lens is heel iets anders dan een 35-mm lens. Je kunt groothoeklenzen in het algemeen verdelen in drie categorieën:
Dit zijn lenzen met een brandpuntsafstand van minder dan 16 mm. Ze worden alleen in speciale omstandigheden gebruikt, bijvoorbeeld voor astrografiefoto's waarop je de hele Melkweg wilt vastleggen. Visooglenzen zijn een soort ultragroothoeklenzen. Ze hebben een volledig gezichtsveld van 180 graden en daardoor hebben de foto's een opvallende, circulaire en vervormde look.
Deze lenzen, met een brandpuntsafstand van 16 mm tot 24 mm, hebben een breed gezichtsveld, maar niet zo breed als de visooglens, waarmee je het beeld extreem uitrekt. Voor de meeste landschapsfoto's ligt de ideale brandpuntsafstand binnen dit bereik, maar ook voor alledaags gebruik is dit bereik prima.
Lenzen met een brandpuntsafstand van 24-35 mm worden meestal 'standaard' genoemd. Dit is een geweldige afstand als je veel op het beeld wilt krijgen zonder al te veel vervorming. Maar als je met je lens krappe ruimten echt groot wilt weergeven, wil je misschien een nog breder gezichtsveld.
Hoe kies je de beste lens?
Lenzen met een vaste brandpuntsafstand geven vaak betere resultaten dan groothoekzoomlenzen, omdat ze minder bewegende delen hebben en een groter maximaal diafragma ondersteunen. Maar in de meeste gevallen is het verschil marginaal en wat je opgeeft in beeldkwaliteit, win je door het gemak van een zoombereik. Standaardzoomlenzen bestrijken vaak allerlei brandpuntsafstanden, zoals een brede zoom van 16-35 mm of een ultrabrede zoom van 12-24 mm. Hierdoor zijn ze flexibeler dan lenzen die zich beperken tot één brandpuntsafstand.
De beste groothoeklenzen hebben vaak een maximaal diafragma van F/2.8 of groter, voor een geringe scherptediepte, beeldstabilisatie of automatische scherpstelling. Ze kunnen een asferisch lenselement hebben, voor scherpere foto's met minder vervorming. Ze zijn van superieure kwaliteit, maar aan een lens met dergelijke eigenschappen hangt een duur prijskaartje. Het goede nieuws is dat je vaak voor veel minder geld een gebruikt exemplaar kunt aanschaffen. En ze zijn dan misschien oud, maar de kwaliteit van de lens gaat niet achteruit. Een gebruikte groothoeklens van topkwaliteit voor populaire DSLR-cameramerken als Canon, Nikon, Sigma en Sony is voor een redelijk bedrag te verkrijgen, zeker bij de lancering van nieuwere modellen.
Ga ongeacht het type cameralens dat je kiest voor optimale kwaliteit. "Investeer in een kwaliteitslens", adviseert fotograaf Crosby Dove. "Soms kost de lens meer dan de camera. Het is een grote investering, maar lenzen behouden hun waarde beter dan camera's."
Waar moet je op letten bij een groothoeklens?
Vervorming
Vervorming is het belangrijkste probleem bij gebruik van een groothoeklens. Hoe breder je gezichtsveld, hoe vaker je in je foto's cilindervervorming ziet, waarbij rechte lijnen naar buiten lijken te buigen. Let hier met name op bij het fotograferen van mensen en wees alert op voorwerpen aan de randen van het beeld.
Dove: "Aan de randen van de foto zie je soms een kromming. Soms is er sprake van vignettering, de donkerte bij de hoeken van de foto. Het leuke van bewerkingssoftware als Adobe Photoshop Lightroom is dat je het vignette-effect kunt aanpassen." Corrigeer lensvervorming en vignettering met het deelvenster Lenscorrectie of overdrijf het juist en voeg je eigen stilistische vignette toe in het deelvenster Effecten.
Cropsensorconversie
De brandpuntsafstand vertaalt zich niet rechtstreeks in de gezichtshoek. Hoeveel je in je beeld kunt opnemen, wordt ook bepaald door de grootte van de camerasensor. Een 24-mm lens vertaalt zich in een gezichtshoek van ongeveer 84 graden op een full-frame camera. Maar als je diezelfde lens bevestigt op een camera met cropsensor, bijvoorbeeld een APS-C, wordt de brandpuntsafstand van je lens ongeveer 38 mm en heb je slechts een hoek van 61 graden.
Met een goede groothoeklens voor je cropsensorcamera haal je alles uit je budget en bereik je een optimale beeldkwaliteit. Maar vergeet de cropfactor niet als je op zoek gaat naar de juiste brandpuntsafstand. Als je een spiegelloze camera overweegt, onthoud dan dat je hiervoor een lens moet hebben die past op het bevestigingssysteem van de camera. En vergeet niet dat je altijd een lensconverter kunt kopen en DSLR-lenzen kunt gebruiken op je spiegelloze camera.
Compositie
Je kunt nu de hele scène wel in één panoramisch beeld vangen, maar dat betekent niet dat je een sterke foto hebt. Met een groothoeklens kun je in de verleiding komen de hele scène vast te leggen, waardoor je foto een focuspunt of effectieve compositie mist. Met een grotere gezichtshoek moet je meer elementen rangschikken en hierdoor is er meer kans op fouten in de details.
"Je ziet veel meer in de opname en dit betekent dat je aan meer dingen aandacht moet besteden", merkt Dove op. Blijf bij gebruik van een groothoeklens denken aan lagen, de regel van derden, contrast en de manier waarop de verschillende vormen in het beeld op elkaar inwerken. Zo voorkom je een saaie afbeelding die alles laat zien maar op niets de aandacht vestigt.
Ga aan de slag met groothoekfoto's.
Of je nu een alledaagse lens wilt waarmee je allerlei scènes kunt vastleggen of een speciale lens voor een bepaald type foto: je hebt altijd profijt van een groothoeklens in je cameratas. De beste manier om de gewenste resultaten te bereiken is om met de lens aan de slag te gaan en te zien wat je ermee kunt. Hoe meer je met je groothoeklens fotografeert, hoe meer je de wereld door de lens kunt zien en sterke groothoekfoto's kunt visualiseren.
Bijdrager
Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.
Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.
Mogelijk heb je ook interesse in…
Tips voor het maken van allerlei natuurfoto's.
Ontdek de mogelijkheden van natuurfotografie, van bewegende dieren tot eindeloze landschappen.
Ontdek hoe je prachtige beelden van de nachtelijke hemel maakt.
Ga aan de slag met vastgoedfotografie.
Zet je eerste stappen op het gebied van vastgoedfotografie met deze tips en inzichten van professionals.
De basisbeginselen van fotocomposities.
De compositie is het allerbelangrijkste voor fotografen. Leer er meer over met deze tips van de professionals.