Rasterbestanden.

Wat is een rasterbestand?

Er zijn twee belangrijke typen afbeeldingsbestanden: raster en vector. Voor digitale foto's en gedetailleerde afbeeldingen wordt de rastervorm gebruikt. Populaire typen rasterbestanden zijn JPEG, PNG en GIF.

Omdat het aantal pixels echter vast ligt, kunnen rasterafbeeldingen onscherp worden of vervormd raken als ze worden vergroot of verkleind. Daarom worden voor illustraties en logo's vaker vectorbestanden gebruikt. Deze bestaan uit wiskundige formules waarmee je het formaat van afbeeldingen onbeperkt kunt aanpassen. Ze verliezen daarbij niet hun resolutie, in tegenstelling tot pixelgebaseerde rasterafbeeldingen.

RAW-fotobestanden, met ongecomprimeerde afbeeldingsgegevens die rechtstreeks afkomstig zijn van de camerasensoren, worden na bewerking meestal geconverteerd naar een rasterbestand.

Meer informatie over vectorbestanden

Ontdek hoe RAW-bestanden werken

Waarvoor worden rasterbestanden gebruikt?

Rasterbestanden, ook wel bekend als bitmapbestanden, zijn het meest geschikt voor het opslaan en weergeven van foto's van hoge kwaliteit. De meeste foto's, of het nu voor een afdruk is of digitaal gebruik, zijn rasterbestanden.

Met software als Adobe Photoshop kun je afzonderlijke pixels in een rasterbestand bewerken en zo een foto wijzigen. Elke rasterafbeelding wordt echter beperkt door de eigen afmetingen en het aantal pixels en dit beïnvloedt de grootte en resolutie. Als je een afbeelding met te weinig pixels vergroot, treedt verpixeling op en dat is meestal niet gewenst. Daarom zijn illustraties en logo's, die in allerlei grootten moeten worden gebruikt, vaak vectorbestanden.

Voor- en nadelen van rasterbestanden.

Zorg dat je de voordelen en nadelen van rasterbestanden kent als je overweegt een rasterbestand te gebruiken in je volgende project: 

Voordelen van rasterbestanden.

De belangrijkste voordelen zijn:

• Aandacht voor details. 
  Bij weergave in de juiste afmetingen zie je in rasterbestanden alle fijne details en kleuren van foto's met een hoge resolutie. Hoe meer pixels een bestand bevat, hoe beter de beeldkwaliteit.

Nauwkeurige bewerking.
Je kunt elke afzonderlijke pixel aanpassen bij het bewerken van een rasterafbeelding of -foto. Hierdoor kun je de afbeelding helemaal naar wens perfectioneren.

• Zeer compatibel.
  Je kunt rasterbestanden in veel programma's en webbrowsers openen, waardoor je de afbeeldingen eenvoudig kunt bekijken, bewerken en delen.

Nadelen van rasterbestanden.

De nadelen van rasterbestanden zijn:

• Beperkte resolutie. 
  Anders dan vectorafbeeldingen behouden rasterbestanden niet hun resolutie als je het formaat aanpast. Bij vergroting kunnen kleuren en details vervormd raken, waardoor je deze afbeeldingen niet overal kunt gebruiken.

• Grotere bestanden.
  Een rasterbestand kan miljoenen pixels bevatten. Dit zorgt voor een zeer gedetailleerde afbeelding, maar ook voor een groter bestand en langere laadtijd.

• Problemen met het bedrukken van stof.
  Door de vierkante pixels waaruit een rasterafbeelding bestaat, wordt deze niet altijd goed overgebracht op stof of kleding. Daarom worden voor het bedrukken van t-shirts meestal vectorafbeeldingen gebruikt.

Veelgestelde vragen over rasterbestanden.

Wat zijn de belangrijkste rasterbestandstypen?

JPEG comprimeert afbeeldingen en wordt vooral gebruikt voor digitale foto's. PNG (Portable Network Graphic) is vergelijkbaar, maar ondersteunt ook transparante achtergronden. Voor rasterafbeeldingen met animatie wordt voornamelijk GIF (Graphic Interchange Format) gebruikt. TIFF (Tagged Image Format File) tot slot biedt grafisch ontwerpers de mogelijkheid afbeeldingen zonder verlies van kwaliteit te blijven bewerken.

Hoe herken ik een rasterafbeelding?

Een foto die onscherp wordt of vervormd raakt als je deze tot meer dan 200% vergroot, is meestal een rasterafbeelding. Alleen vectorbestanden behouden hun resolutie als je het formaat aanpast. Rasterafbeeldingen hebben vaak een van de volgende bestandsextensies:

.JPEG

.PNG

.GIF

.TIFF

Kun je rasterafbeeldingen gebruiken als bedrijfslogo?

Je kunt als logo een rasterafbeelding gebruiken als je deze slechts op één plaats gebruikt en de afmetingen altijd hetzelfde zijn, bijvoorbeeld op een visitekaartje. Als je online of in drukwerk met verschillende formaten werkt, bijvoorbeeld op posters, visitekaartjes en webpagina's, is een vectorbestand een betere optie, omdat er dan geen resolutieverlies is. 

Wat zijn de verschillen tussen een JPEG- en een PNG-bestand?

Een belangrijk verschil zit in de manier waarop JPEG- en PNG-bestanden omgaan met beeldkwaliteit en grootte. JPEG comprimeert afbeeldingen, waardoor het bestand kleiner wordt en sneller kan worden geladen, maar dit leidt wel tot kwaliteitsverlies omdat bepaalde gegevens verloren gaan. Het compressieproces dat wordt gebruikt om PNG-afbeeldingen kleiner te maken heeft geen invloed op de kwaliteit, maar hierdoor zijn PNG's wel groter.

Hoeveel pixels kan een rasterbestand bevatten?

Elk rasterbestand bevat een verschillend aantal pixels, afhankelijk van de kwaliteit en complexiteit van de afbeelding. Ingewikkelde foto's die zijn gemaakt met een geavanceerde camera, kunnen wel miljoenen pixels bevatten, een indicatie van de gedetailleerdheid die wordt weergegeven. Maar onthoud: meer pixels betekent meestal een groter bestand.