Wprowadzenie do kerningu

Zapoznanie ze sztuką kerningu w typografii

W grafice występuje mnóstwo zagadnień związanych z drobnymi szczegółami. Często mają one większe znaczenie niż sugeruje ich prostota. Doskonałym przykładem jest kerning. Właściwie użyty kerning jest efektywnym narzędziem wpływającym na estetykę i czytelność tekstu. Gdy stosuje się go prawidłowo, czytelnicy zazwyczaj w ogóle o nim nie wiedzą.

Wg projektantki Madeline DeCotes: „Gdy świadomie tego szukamy, okazuje się, że litery mają o wiele więcej cech niż wydaje się to możliwe.”

Co to jest kerning?

Kerning to odstępy między określonymi literami i znakami. W przeciwieństwie do światła — określającego stałe odstępy między literami wyrazów — kerning wiąże się z wyglądem czcionki, dzięki czemu pozwala uzyskać czytelny i dobrze wyglądający tekst. Twórcy krojów pisma dbają o odstępy wokół każdej litery, a czasami między parami liter, ale te odstępy niekoniecznie są odpowiednie w każdej sytuacji. Jest to szczególnie widoczne w przypadku użycia kroju pisma niezgodnie z przewidywaniami twórcy. Wtedy przydaje się kerning ręczny. Piękno jest kwestią względną, dlatego kerning zawsze zależy od autora.

DeCotes wyjaśnia: „Kerning jest zaskakująco subiektywną formą sztuki. Grafik musi przyjrzeć się odstępom między poszczególnymi literami słowa i zadać sobie pytania, czy taka ilość miejsca wystarcza, czy wygląda na zbyt dużą, Czy litery są za blisko.”

Kiedy używać kerningu

W pewnych sytuacjach trzeba ręcznie poprawić kerning tekstu. Czasami mały tekst wygląda dobrze, na przykład w akapicie strony czasopisma, ale zachowuje się dziwnie po powiększeniu do nagłówka artykułu czy na billboard. Dzieje się tak, ponieważ litery o mniejszym rozmiarze wymagają większych odstępów w celu zachowania czytelności. Taki tekst powiększony bez ręcznego poprawiania odstępów często wygląda dziwnie.

Innym przypadkiem niedoskonałości automatycznego kerningu czcionek jest logo. Projektując logo, trzeba rozważyć kerning w różnych sytuacjach — takich jak znaki, witryny, kubki czy ołówki. Doświadczeni graficy potrafią dobrać kerning, pamiętając o potencjalnych zastosowaniach.

DeCotes mówi: „Jeśli nie zajmujesz się grafiką, prawdopodobnie o tym nie myślisz. Odbiorcy nie mają świadomości, że każdy wielki tekst, na przykład na plakacie, billboardzie czy stronie internetowej, prawdopodobnie został poddany przemyślanemu kerningowi.”

Czcionki pobrane bezpłatnie z Internetu mogą sprawiać grafikom problemy, gdyż ich domyślny kerning (tak zwany kerning metryczny) nie został dopasowany przez specjalistów. Grafik Nick Escobar zauważa, że bezpłatne czcionki zazwyczaj pochodzą od amatorów: „Często ich kerning jest słaby, dlatego wymagają ręcznych poprawek.”

Escobar używa ogólnej zasady: „Im lepiej narysowano czcionkę, tym bardziej prawdopodobne, że pochodzi od doświadczonego autora i nie wymaga poprawek kerningu.”

Sposoby modyfikowania kerningu

Nie istnieją ustalone reguły kerningu, co jest zaletą dla grafików stosujących tekst w dziedzinach kreatywnych, takich jak projektowanie logo czy grafiki artykułów redakcyjnych. W tych mediach kerning jest metodą wywoływania pewnych wrażeń i nadawania wydźwięku projektowi.

Wypowiada się grafik Jimmy Presler: „Chcąc tworzyć zabawne kształty lub dynamiczne logo, możesz celowo popsuć kerning, aby utworzyć obraz z liter.” Jako przykład wymienia on logo firmy FedEx, które zawiera strzałkę ukrytą w otwartych przestrzeniach liter.

DeCotes zauważa, że firma Nike również stosuje celowy kerning. „Weźmy klasyczne reklamy z hasłem «Just Do It». Kerning liter dobrano nieco inaczej niż domyślnie w czcionce. Czy tekst byłby tak dynamiczny, gdyby litery stały dalej od siebie?”

Jaki wniosek z tego wynika? Kerning oferuje elastyczność, którą można skutecznie wykorzystać. Uwolnij swoją wyobraźnię, a odkryjesz nowe sposoby wpływania na wygląd, odbiór, a nawet znaczenie tekstu.

Presler wyjaśnia: „Zależnie od tego, jak ścisły lub luźny jest kerning, tekst może być inaczej odbierany — podobnie jak w przypadku piosenki punkowej, utworu jazzowego czy muzyki klasycznej.”

Inne wskazówki dotyczące kerningu

Choć kerning jest kwestią subiektywną, warto pamiętać o tych wskazówkach zawodowców podczas pracy nad własnymi umiejętnościami.

1. Podziel to na części. Patrząc tylko na dwie litery naraz, łatwiej wyćwiczysz oko. Praca nad kerningiem par liter pomaga zauważyć, jakie poprawki są potrzebne.

2. Zapytaj kogoś o opinię. Spostrzeganie własnych błędów bywa trudne, szczególnie gdy dopiero zaczynasz. Escobar radzi: „Gdy dopiero się uczysz, drugie spojrzenie jest nieocenione.”

3. Oddziel się od pracy. Niezależnie od poziomu doświadczenia trzeba mieć pewien dystans do pracy. Presler tłumaczy: „Łatwo jest zagubić się między szczegółami, próbując idealnie je dopasować. Popracuj nad problemem, a potem zostaw go na jakiś czas.”

4. Wydrukuj to. Czasami wydruk pozwala spojrzeć na zagadnienie z innej perspektywy. Presler wyjaśnia: „Wydruki w różnych rozmiarach pomagają zrozumieć, w którym miejscu faktycznie warto poprawić kerning.”

5. Zapamiętaj typowe problemy. Najczęściej trzeba poprawiać konkretne zlepki liter, na przykład litery ukośne czy litery z nóżkami (takie jak para A czy V). Kerning może też być trudny w sytuacjach, w których po wielkiej literze występują małe litery. Wypowiada się grafik Robin Casey: „Pierwsza litera po wielkiej literze często wymaga dopasowania, szczególnie gdy chodzi o czcionkę szeryfową.”

6. Ćwicz. Gra Kern Type pomaga ćwiczyć dobieranie odstępów między znakami. Od razu podaje ona pomocne informacje. Aby poznać zaawansowane techniki dostępne w programach Illustrator i InDesign, skorzystaj z samouczków.

W zdobywaniu doświadczenia z kerningiem najskuteczniej pomogą ćwiczenia i przeglądanie przykładów. Dysponujesz już tymi wskazówkami i poradami, które pozwolą zająć się praktyką kerningu.