การเรนเดอร์สภาพแวดล้อม 3 มิติในรูปแบบของไฟล์ 3 มิติ

คำแนะนำเกี่ยวกับประเภทไฟล์ 3 มิติ

ความก้าวหน้าของชิ้นงาน 3 มิติตลอดช่วงเวลาหลายทศวรรษเป็นผลมาจากความพยายามอย่างหนักร่วมกัน ด้วยเหตุนี้เอง จึงไม่มีโซลูชันในการเลือกรูปแบบไฟล์ที่เหมาะสมกับทุกสถานการณ์ เนื่องจากอุตสาหกรรม 3 มิติมีความก้าวหน้าในหลายๆ แวดวงและอุตสาหกรรม จึงมีรูปแบบไฟล์ใหม่ๆ เกิดขึ้นมากมาย โดยมักจะมีจุดประสงค์การใช้งานที่เฉพาะเจาะจง ต่อไปนี้คือทุกสิ่งที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับประเภทของไฟล์และวิธีใช้งานไฟล์ในประเภทต่างๆ

สำรวจดู Substance 3D

ประเภทไฟล์ 3 มิติ

เนื่องจากบริษัทต่างๆ ได้ก้าวเข้าสู่พื้นที่ 3 มิติและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นความเป็นจริงเสมือน (VR), ความเป็นจริงเสริม (AR), การออกแบบเกม, เอฟเฟกต์ภาพ (VFX) และวิวัฒนาการของ CAD (Computer Aided Design) ที่มีมาอย่างยาวนาน จึงไม่แปลกที่จะมีประเภทไฟล์ใหม่ๆ ได้รับการพัฒนาขึ้นมาเพื่อรองรับการใช้งานที่หลากหลายเหล่านี้

 

โดยทั่วไปแล้ว คุณจะพบเจอรูปแบบไฟล์ 2 ประเภท ได้แก่ ข้อมูลดิบทางเรขาคณิตแบบโพลีกอนกับ Boundary Representation (BREP) โดยขึ้นอยู่กับว่ารูปเรขาคณิตดังกล่าวแต่เดิมถูกสร้างไว้ที่ไหน แอปพลิเคชัน CAD สามารถแสดงวิธีการจัดเก็บข้อมูลดิบทางเรขาคณิตได้ทั้ง 2 วิธี เพื่อให้ข้อมูลทางเรขาคณิตมีความถูกต้องแม่นยำสูงสำหรับการใช้งาน CAD คุณจะพบเจอกับชุดรูปแบบไฟล์แยกกันต่างหาก ซึ่งยังประกอบไปด้วยข้อมูลแบบโพลีกอนพื้นฐานที่ใช้ในการพิมพ์รูป 3 มิติและด้านการเล่นเกม รายละเอียดทางเรขาคณิตของทั้ง 2 ประเภทอาจมีความซับซ้อนและส่งผลให้ไฟล์มีขนาดใหญ่ 

 

ต่อไปนี้คือตัวอย่างของประเภทไฟล์ 3 มิติที่คุณอาจพบเจอบ่อยที่สุดและกรณีที่คุณควรพิจารณาใช้

การเรนเดอร์ภาพสถาปัตยกรรม 3 มิติโดยใช้ ZUH Visuals ในรูปแบบไฟล์ 3 มิติ

รูปภาพโดย ZUH Visuals

OBJ

ไฟล์ OBJ (.obj) ประกอบด้วยข้อมูลเรขาคณิต 3 มิติ OBJ เป็นหนึ่งในไฟล์ประเภทเก่าและพบได้บ่อยที่สุด โดยคุณสามารถพบเจอประเภทไฟล์นี้ได้เมื่อทำการส่งออกวัตถุจากซอฟต์แวร์ออกแบบโมเดลส่วนใหญ่ รูปแบบโพลีกอนนี้สามารถเทียบวัดมาตราส่วนได้ (เซนติเมตร นิ้ว และอื่นๆ) แต่รายละเอียดของวัสดุในรูปแบบไฟล์นี้ถือว่าล้าสมัยเมื่อเทียบกับเทคนิคการจัดการและแสดงผลวัสดุรวมถึงเทคนิคการปรับแสงสมัยใหม่ อย่างไรก็ดี เมื่อพูดถึงการส่งออกเรขาคณิตที่ไม่ซับซ้อน ไฟล์ประเภทนี้ถือว่าเป็นมาตรฐานที่มั่นคงซึ่งสามารถนำไปใช้ต่อยอดให้เกิดประโยชน์ได้

ข้อดี

  • รองรับพื้นที่หน่วย (เซนติเมตร เมตร นิ้ว ฟุต)

  • รองรับวัตถุหลายชิ้นในไฟล์เดียว

  • โดยปกติแล้ว ไฟล์รูปแบบ OBJ จะมีขนาดเล็กกว่าไฟล์รูปแบบอื่นที่บันทึกที่บันทึกโมเดลเดียวกันไว้

  • รองรับการทำงานร่วมกับเอนจินพัฒนาเกมตามมาตรฐานอุตสาหกรรม เครื่องมือหลังกระบวนการ DCC (Digitial Content Creation) ในด้านเอฟเฟกต์ภาพและอุตสาหกรรมเกม 

FBX

ไฟล์ FBX (.fbx นั้นคล้ายกับไฟล์ OBJ ที่ประกอบด้วยข้อมูลดิบของวัตถุ 3 มิติเหมือนกัน แต่ต่างกันที่ .fbx จะมีข้อมูลดิบภาพเคลื่อนไหวอยู่ด้วย ส่วนนี้เองที่ทำให้ประเภทไฟล์นี้ได้รับความนิยมมากที่สุดในอุตสหากรรมภาพยนต์ เกม เอฟเฟกต์ภาพ และอุตสาหกรรมทั้งหมดที่ต้องใช้โมเดล วัสดุ และภาพเคลื่อนไหวที่ซับซ้อน Autodesk เป็นเจ้าของรูปแบบไฟล์นี้ รวมถึงได้รับการรองรับอย่างแพร่หลายกับทั้งเอนจินพัฒนาเกมและเอนจินเอฟเฟกต์ภาพ นอกจากนี้ ประเภทไฟล์ FBX ยังเก็บรายละเอียดของวัสดุให้มีความถูกต้องแม่นยำสูงและรองรับเอนจินการเรนเดอร์มากมาย

ข้อดี

  • ไฟล์ FBX จะจัดเก็บข้อมูลดิบของฉาก 3 มิติอย่างเต็มรูปแบบทั้งมุมกล้อง แสง เรขาคณิต และโครงที่ใช้ในการสร้างภาพเคลื่อนไหว

  • รองรับการทำงานร่วมกับเอนจินพัฒนาเกมตามมาตรฐานอุตสาหกรรม รวมถึงเครื่องมือหลังกระบวนการ DCC (Digitial Content Creation) ในด้านเอฟเฟกต์ภาพและอุตสาหกรรมเกม 

  • แม้ว่า FBX จะเป็นรูปแบบไฟล์เก่า แต่ก็ได้รับการรองรับอย่างแพร่หลาย และยังประกอบด้วยข้อมูลมากมายไม่ใช่เพียงแค่ข้อมูลดิบของโมเดล 3 มิติ ซึ่งทำให้รูปแบบไฟล์นี้กลายเป็นตัวเลือกยอดนิยมในการสร้างผลงานที่ขับเคลื่อนด้วยภาพ เช่น ในวิดีโอเกม

glTF

GL Transmission Format (.glTF และ .glb) เป็นรูปแบบไฟล์โพลีกอนที่ทำหน้าที่คล้ายกับรูปแบบไฟล์อย่างเช่น FBX แต่จะเป็นแบบโอเพนซอร์สและปลอดค่าลิขสิทธิ์ แต่เดิมแล้วรูปแบบไฟล์นี้ถูกสร้างขึ้นโดยคณะทำงาน COLLADA แต่ปัจจุบันรูปแบบไฟล์ที่มีการแชร์และอนุญาตให้นำไปใช้งานได้อย่างอิสระสำหรับการแลกเปลี่ยนโมเดลและฉากนี้อยู่ภายใต้การดูแลของ KROHON Group ไฟล์ประเภทนี้รองรับโมเดลภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และฉากที่มีการเคลื่อนไหวเช่นเดียวกันกับไฟล์ FBX โดยผู้พัฒนามักจะใช้รูปแบบไฟล์นี้ในแอปพลิเคชันบนเว็บแบบเดิม เนื่องจากเป็นหนึ่งในรูปแบบไฟล์ที่ทันสมัย จึงรองรับวิธีการแบบล่าสุดในการปรับแสงเงาและรายละเอียดของวัสดุ โดยในเวอร์ชันอัปเดต 2.0 ก็ได้มีการปรับปรุงให้รองรับการเรนเดอร์วัสดุตามจริง (PBR)

ข้อดี

  • สามารถฝังลงในเอกสาร Word และสไลด์นำเสนอ PowerPoint
  • รองรับการทำงานกับแอปพลิเคชัน 3 มิติยอดนิยมที่กำลังมีมากขึ้นเรื่อยๆ
  • ไฟล์ GLTF และ GLB ได้รับการปรับแต่งให้เหมาะกับการทำงานบนเว็บและการโต้ตอบแบบเรียลไทม์ โดยเมื่อเปรียบกับไฟล์รูปแบบอื่นแล้วไฟล์ประเภทนี้จะมีขนาดเล็กกว่าและโหลดได้รวดเร็วในแอปพลิเคชันต่างๆ

usd/usdz

USD (Universal Scene Descriptor) เป็นประเภทไฟล์แบบโพลีกอนที่ Pixar พัฒนาขึ้นมาเพื่อใช้เป็นการภายใน แต่ปัจจุบันได้กลายเป็นไฟล์โอเพนซอร์ส รูปแบบไฟล์ที่รองรับการเพิ่มฟังก์ชันในระบบนี้กำลังมีฟังก์ชันเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพราะใช้มาตรฐานที่เปิดกว้างและมีคณะทำงานจากหลากหลายบริษัท เช่น Nvidia, Pixar และ Adobe รูปแบบไฟล์นี้แสดงให้เห็นถึงแนวคิดล่าสุดสำหรับโมเดล 3 มิติ วัสดุ และการทำงานร่วมกันผ่านเครื่องมือสร้างสรรค์เนื้อหาที่ต่างกันไปหลากหลายแบบ รูปแบบไฟล์ USD ประกอบด้วยข้อมูลดิบทางเรขาคณิต วัสดุ ฉาก และภาพเคลื่อนไหว USD เติมเต็มความคาดหวังเกี่ยวกับรูปแบบไฟล์ในหลายๆ ด้าน เนื่องจากรูปแบบไฟล์นี้สามารถจัดเก็บข้อมูลดิบเกี่ยวกับฉากทั้งหมดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

USDZ คือรูปแบบไฟล์ที่สร้างและเป็นกรรมสิทธิ์ร่วมกันระหว่าง Apple กับ Pixar ซึ่งออกแบบมาเพื่อ AR โดยเฉพาะ รูปแบบไฟล์นี้ถูกใช้สำหรับแอปความเป็นจริงเสริม 3 มิติบนอุปกรณ์ Apple

ข้อดี

  • ชุมชนที่มีการใช้งานและเติบโตอย่างต่อเนื่องที่ประกอบด้วยบริษัทที่มีชื่อเสียงผู้ซึ่งมองเห็นศักยภาพของรูปแบบไฟล์นี้ที่มีต่องานและอนาคตของโลก 3 มิติ
  • รูปแบบไฟล์นี้ทั้งยืดหยุ่น ทรงพลัง และมีประสิทธิภาพ จึงรองรับการเพิ่มฟังก์ชันในระบบผ่านปลั๊กอินและส่วนขยาย ทำให้บริษัทต่างๆ สามารถแชร์ฟังก์ชันการใช้งานต่างๆ ในรูปแบบ USD ได้
  • รองรับการทำงานร่วมกับวัสดุที่ใช้ PBR, รายละเอียดที่สมจริงและทันสมัยที่สุด หรือวัสดุและการปรับแสงเงาของวัตถุ 3 มิติ

รูปแบบไฟล์ 3 มิติอื่นๆ

รายการรูปแบบไฟล์ในอุตสาหกรรม 3 มิตินั้นมีมากมาย ต่อไปนี้คือตัวอย่างอื่นๆ ของไฟล์ที่คุณมักจะพบ

 

  • ไฟล์ CAD บางไฟล์จะมีกรรมสิทธิ์ที่ให้ใช้เฉพาะในระบบนิเวศแบบปิด ในขณะที่ไฟล์อื่นๆ ที่ไม่มีกรรมสิทธิ์สามารถนำไปใช้โดยที่ยังคงเก็บรายละเอียดทางเรขาคณิตให้มีความถูกต้องแม่นยำสูง คุณอาจเจอรูปทรง 2 มิติ 3 มิติ หรือแม้กระทั่งรูปทรงพาราเมตริกในไฟล์เหล่านี้ ตรวจสอบรายการไฟล์ที่ CAD ที่รองรับทั้งหมดใน Substance 3D Stager ได้ที่เอกสารประกอบ (IGES, STP/STEP, IPT, IAM, .SLD, .JT และอื่นๆ)
  • ไฟล์ BLEND เป็นรูปแบบไฟล์ดั้งเดิมที่ใช้ใน Blender ซึ่งเป็นเครื่องมือสร้างสรรค์เนื้อหาดิจิทัลแบบโอเพนซอร์สที่กำลังได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในหมู่ครีเอเตอร์
  • ไฟล์ Substance 3D หรือ SBSAR เป็นไฟล์ที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งสร้างขึ้นโดย Substance 3D Designer, Sampler และ Painter เพื่อใช้สร้างวัสดุและกำหนดแสงเงาสำหรับเนื้อหา 3 มิติ ดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับไฟล์ Substance 3D ในภาพรวมที่ช่วยให้ทราบถึงข้อมูลต่างๆ นี้
  • AMF และ STL คือชื่อของ 2 รูปแบบไฟล์ที่พบได้บ่อยที่สุดในการพิมพ์รูป 3 มิติ AMF เป็นการปรับปรุงใหม่ที่ทันสมัยกว่า STL และจะนำเอาข้อมูลเมตาจากภายในมาใช้เพื่อช่วยเหลือในด้านการพิมพ์และมาตราส่วน STL เป็นรูปแบบที่เก่ากว่า AMF ซึ่งจะมีข้อมูลสีและมาตราส่วนไม่มากพอ
การเรนเดอร์ตึก 3 มิติโดย ZUH Visuals ที่สร้างขึ้นด้วยรูปแบบไฟล์ 3 มิติ

รูปภาพโดย ZUH Visuals

วิธีเลือกรูปแบบไฟล์ที่เหมาะสมสำหรับโปรเจกต์ 3 มิติของคุณ

การตัดสินใจเลือกว่ารูปแบบไฟล์ไหนเหมาะกับโปรเจกต์ของคุณอาจขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย ขั้นตอนแรก ให้ตรวจสอบความเข้ากันได้ก่อน หากคุณจำเป็นต้องถ่ายโอนส่วนประกอบ 3 มิติระหว่างซอฟต์แวร์ คุณก็คงไม่อยากเสียเวลาไปกับการส่งออกประเภทไฟล์ที่ใช้งานไม่ได้

 

ข้อควรพิจารณาอื่นๆ อาจรวมไปถึงขนาดของไฟล์ที่ส่งออก ซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาวิดีโอเกมหรือโปรเจกต์ 3 มิติใดๆ ที่มีข้อจำกัดด้านฮาร์ดแวร์ที่เฉพาะเจาะจง อย่าลืมว่าไฟล์แต่ละประเภทสร้างขึ้นเพื่อจุดประสงค์ที่ต่างกัน ดังนั้น การทำความเข้าใจซอฟต์แวร์ของคุณและเหตุผลว่าทำไมแต่ละประเภทจึงถูกรวมอยู่ในซอฟต์แวร์นั้นๆ จะช่วยให้คุณสามารถตัดสินใจส่งออกในทุกๆ ครั้งได้อย่างชาญฉลาด

คำถามที่พบบ่อย

ไฟล์ 3 มิติแต่ละรูปแบบสร้างขึ้นเพื่อจุดประสงค์ที่ต่างกัน ดังนั้น การเลือกใช้รูปแบบไฟล์ที่เหมาะสมที่สุดจึงขึ้นอยู่กับเหตุผลที่คุณต้องใช้ไฟล์ดังกล่าว

ประเภทไฟล์ที่พบได้บ่อยที่สุด เช่น OBJ, FBX, STL, AMF, IGES และอีกมากมาย

รูปแบบไฟล์ 3 มิติที่สามารถเปิดใน Photoshop ได้แก่ DAE (Collada), OBJ, 3DS, U3D และ KMZ (Google Earth)

 

หากต้องการเปิดเฉพาะไฟล์ 3 มิติใน Photoshop ให้เลือก File > Open จากนั้นเลือกไฟล์ดังกล่าว

 

หากต้องการเพิ่มไฟล์ 3 มิติให้เป็นเลเยอร์ในไฟล์ที่เปิดอยู่ ให้เลือก 3D > New Layer From 3D File จากนั้นเลือกไฟล์ 3 มิติดังกล่าว เลเยอร์ใหม่จะใช้ขนาดกว้างยาวเดียวกันกับไฟล์ที่เปิดอยู่และแสดงโมเดล 3 มิติบนพื้นหลังโปร่งใส