3D dosya türleri kılavuzu.
3D’nin son yıllardaki gelişimi, muazzam bir ortak çabanın ürünüdür. Bu nedenle dosya formatlamada her kullanıma uyan tek bir çözüm yoktur. 3D, birçok sektör ve alanda geliştikçe özel kullanımları olan birçok format ortaya çıkmıştır. Dosya türleri ve bunları nasıl kullanacağınızla ilgili bilmeniz gereken her şeyi burada bulabilirsiniz.
3D dosya türleri
Giderek daha fazla şirketin 3D alanına adım atması ve sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, oyun tasarımı ve görsel efekt gibi teknolojilerdeki ilerlemelerin yanı sıra ve uzun süredir var olan CAD (bilgisayar destekli tasarım) uygulamalarının gelişimi ile birlikte, çeşitli platformlardaki yeni dosya türlerinin bu farklı özellikleri işlemesi oldukça normaldir.
Genelde iki tür formatla karşılaşırsınız: çokgen geometrik veriler ve geometrinin aslen oluşturulduğu yere bağlı olarak sınır gösterimi (BREP). CAD uygulamaları, her iki geometrik veri depolama yönteminde de çıktı sağlayabilir. CAD dünyasında üst düzey geometrik bilgileri korumak için 3D baskıda ve oyun uygulamalarında kullanılan standart çokgen verileri de içeren ayrı dosya formatları kümesi bulunur. Her iki geometrik tanım türü de karmaşık olabilir ve dosya boyutlarının büyük olmasına yol açabilir.
Karşılaşabileceğiniz en yaygın 3D dosya türlerinden bazılarını ve bunları ne zaman kullanabileceğinizi burada bulabilirsiniz.
Görsel: ZUH Visuals.
OBJ
OBJ dosyaları (.obj) 3D geometri bilgileri içerir. Bu, çoğu modelleme yazılımında bir nesneyi dışa aktarırken kullanabileceğiniz daha eski ve en yaygın formatlardan biridir. Bu çokgen formatın ölçek algısı (cm, inç vb.) olabilir. Malzeme tanımı, daha modern malzeme ve gölgeleme teknikleriyle karşılaştırıldığında eskidir. Düz geometriyi dışa aktarma söz konusu olduğunda fayda sağlayacak sağlam bir standarttır.
Avantajları:
- Birim alanını (cm, metre, inç, fit) destekler.
- Tek bir dosyada birden fazla nesneyi destekler.
- OBJ dosyaları genelde, farklı bir formatta kaydedilen aynı modelden daha küçük boyutludur.
- Sektör standardı oyun motorlarının yanı sıra görsel efekt ve oyun endüstrisindeki DCC (dijital içerik oluşturma) post-prodüksiyon araçlarıyla uyumludur.
FBX
FBX dosyaları (.fbx), 3D nesne verileri içerdiği için OBJ gibidir ama aynı zamanda animasyon verileri de içerir. Bu yüzden bu dosya türü film, oyun ve görsel efektlerde (yani karmaşık modellere, malzemelere ve animasyona ihtiyaç duyan tüm sektörlerde) en popüler dosya türüdür. Bu dosya formatı Autodesk’e aittir ve hem görsel efekt hem de oyun motorlarında yaygın olarak desteklenir. Daha yüksek bir malzeme tanımı seviyesini koruyabilir ve birçok işleme motorunu destekler.
Avantajları:
- FBX dosyaları; animasyon oluşturmak amacıyla kullanılan kameralar, aydınlatma, geometri ve kemikler dahil olmak üzere tam 3D sahneler için veri depolar.
- Sektör standardı oyun motorlarının yanı sıra VFX ve oyun endüstrisindeki post DCC (Dijital İçerik Oluşturma) araçlarıyla uyumludur.
- Daha eski bir dosya formatı olmasına rağmen FBX yaygın olarak desteklenir ve 3D model verilerinin yanı sıra çok daha fazla bilgi içerir. Bu da onu video oyunlarında olduğu gibi görsel odaklı içerik oluşturma için popüler bir seçenek haline getirir.
gITF
GL İletim Formatı (.glTF ve.glb), FBX gibi formatlara açık kaynaklı, telifsiz bir muadil olan çokgen bir dosya formatıdır. Başlangıçta COLLDA çalışma grubu tarafından oluşturulan, model ve sahne değişimine yönelik bu paylaşılan açık dosya formatı, şu anda KROHON Grubu tarafından yönetilmektedir. Bu dosya statik modelleri, animasyonları ve FBX gibi hareketli sahneleri destekler. Geliştiriciler genellikle bu formatı yerel web uygulamalarında kullanır. Daha modern dosya formatlarından biri olarak, gölgeleme ve malzeme tanımı için en son yöntemleri ve güncellenmiş 2.0 sürümünden itibaren de fiziksel tabanlı işleme malzemelerini (PBR) destekler.
Avantajları:
- Word belgelerine ve PowerPoint sunumlarına eklenebilir.
- Sayısı giderek artan popüler 3D uygulamaları ile uyumludur.
- Web ve gerçek zamanlı etkileşim için optimize edilmiştir. GLTF ve GLB dosyalarının görece küçük dosya boyutlarına sahip olduğu ve uygulamalarda hızlı yüklendiği belirlenmiştir.
usd/usdz
USD (Universal Scene Descriptor), Pixar tarafından dahili olarak geliştirilen ve şu anda açık kaynaklı olan çokgen bir dosya formatıdır. Bu genişletilebilir dosya formatı, açık standartlarıyla kapasitesini artırıyor ve çalışma grubu içinde NVIDIA, PIXAR ve ADOBE gibi kuruluşlar yer alıyor. Bu format, çeşitli benzersiz içerik oluşturma araçları genelinde 3D modeller, malzemeler ve birlikte çalışmaya yönelik en son konseptleri temsil eder. Geometrik, malzeme, sahne ve animasyon verileri içerir. USD, tüm sahne verilerini verimli bir şekilde depoladığından, dosya formatlarıyla ilgili yaygın beklentilerin pek çok açıdan ötesine geçiyor.
USDZ; Apple ve Pixar tarafından, artırılmış gerçeklik için özel olarak oluşturulan tescilli bir formattır. Bu format, Apple cihazlarındaki 3D artırılmış gerçeklik uygulamaları için kullanılır.
Avantajları:
- Köklü şirketlerden oluşan, büyüyen ve aktif bir topluluk, 3D ve geleceği için bu dosya formatında potansiyel görüyor.
- Esnek, güçlü ve verimli olan bu format, eklentiler ve uzantılar yoluyla genişletmeye ve şirketlerin USD’ye getirdikleri özellikleri paylaşabilmesine olanak tanır.
- PBR malzemeleri, en modern ve gerçekçi tanım ya da malzemeler ve 3D nesnelerin gölgelenmesiyle uyumludur.
Diğer 3D dosya formatları
3D sektörlerindeki dosya formatlarının listesi geniştir. Karşılaşabileceğiniz yaygın dosyalar şunlardır:
- CAD dosyaları: Bazıları sadece kapalı bir ekosistemde kullanılmak üzere tescillidir. Diğerleriyse daha yüksek bir geometrik tanım seviyesini korumaya çalışır. Bu dosyalarda 2D, 3D ve hatta parametrik katılar bulabilirsiniz. Substance 3D Stager’da desteklenen CAD Dosyalarının tam listesi için belgeleri inceleyin. (IGES, STP/STEP, IPT, IAM, .SLD, .JT vb.)
- BLEND dosyaları: İçerik oluşturucular tarafından kullanılan açık kaynaklı ve büyüyen bir DCC aracı olan Blender tarafından kullanılan yerel dosya formatıdır.
- Substance 3D dosyaları: Substance 3D Designer, Sampler ve Painter tarafından oluşturulan SBSAR, malzeme oluşturmak ve 3D içerik için gölgelemeyi tanımlamak amacıyla kullanılan en yaygın dosyadır. Bu bilgilendirici genel bakış makalesinde Substance 3D dosyaları hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
- AMF ve STL: 3D baskıda en yaygın olarak kullanılan iki dosya formatını temsil eder. AMF daha modern bir versiyondur ve yazdırma ile ölçeklendirmeye yardımcı olacak dahili meta verileri taşır. STL, renk ve ölçek bilgilerini içermeyen eski bir formattır.
Görsel: ZUH Visuals.
3D projeniz için doğru formatı nasıl seçebilirsiniz?
Projeniz için kullanmanız gereken dosya formatını birkaç faktöre göre belirleyebilirsiniz. İlk olarak, uyumluluk durumunu kontrol edin. 3D bileşenleri yazılımlar arasında aktarmanız gerekiyorsa çalışmayan bir dosya türüne aktarım yaparak zaman kaybetmeniz gerekmez.
Dışa aktarılan dosyanın boyutu, göz önünde bulundurulması gereken diğer faktörlerdendir. Bu, özellikle bir video oyununu veya belirli donanım kısıtlamaları olan herhangi bir 3D projeyi geliştirirken önemli olabilir. Dosya formatlarının belirli nedenlerle oluşturulduğunu unutmayın. Bu yüzden yazılımınızı ve her formatın neden dahil edildiğini anlamak, her dışa aktarma hakkında bilinçli kararlar vermenize yardımcı olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
EN İYİ 3D DOSYA FORMATI HANGİSİDİR?
EN YAYGIN 3D DOSYA FORMATLARI HANGİLERİDİR?
PHOTOSHOP HANGİ 3D DOSYA FORMATLARINI AÇABİLİR?
Photoshop, şu 3D formatlarını açabilir: DAE (Collada), OBJ, 3DS, U3D ve KMZ (Google Earth).
Tek başına bir 3D dosyayı {{photoshop}} üzerinde açmak için Dosya > Aç’ı ve ardından dosyayı seçin.
3D dosyayı açık bir dosyaya katman olarak eklemek için 3D > 3D Dosyadan Yeni Katman’ı ve sonra ilgili 3D dosyayı seçin. Yeni katman, açık dosyanın boyutlarıyla aynıdır ve 3D modeli saydam bir arka planın üzerinde gösterir.