Artırılmış gerçeklik nedir?

Artırılmış gerçeklik, gerçek dünyadaki deneyimlerin bilgisayar tarafından oluşturulmuş bilgilerle zenginleştirilmesidir. Oyun, eğitim, sanat, tasarım, üretim, pazarlama ve daha pek çok alanda yeni olasılıklar keşfedin.

Augmented reality headset displays virtual sphere for the man to hold

https://main--cc--adobecom.hlx.page/cc-shared/fragments/merch/products/substance3d/sticky-banner/default

Artırılmış gerçeklik (AR) nasıl çalışır?

Dokunma, koku, hatta tat duyularınızı harekete geçirebilen artırılmış gerçeklik teknolojisinin en sık rastladığımız uygulaması görünen ve duyulan içeriklerde oluyor. Gerçek dünyadaki deneyiminizi sanal bilgilerle zenginleştiren artırılmış gerçeklik, etrafınızı 360 derece kuşatan sanal bir dünyaya girmenizi sağlayan sanal gerçeklikten farklı bir deneyimdir.

AR, gerçek bir ortama 3 boyutlu sanal nesneler yerleştirir. Bazı artırılmış gerçeklik başlıkları saydam lensler üzerinde sanal nesneler gösterirken, bazıları izleyiciyle fiziksel dünya arasında canlı kamera akışı sağlar. Bilgisayar görüşü — kameranın gösterdiklerini bilgisayarın tanımlayıp işlemesine olanak sağlayan programlama — bu 3D ortamı anlamlandırarak ortama dijital öğeler yerleştirir. Bu dijital içerikler her zamankinden daha hızlı ve ikna edici bir şekilde işlendiğinden, ilham kaynakları olan gerçek dünyaya çok benzer bir görünüm ve hisse sahip olurlar.

Artırılmış gerçeklik cihazlarının türleri.

Dijital kamerayı izleyicinin gözüyle fiziksel dünya arasına yerleştirmenin iki yolu vardır:
Head-mounted augmented reality device sitting on a desk
Man wearing an augmented reality device while others look on

Yüzünüze taktığınız bir şey (başa monte edilen ekran).

Gözlerinizin önüne bir ekran yerleştirdiğinizde, elleriniz serbest kalacak şekilde gerçekliği zenginleştirebilirsiniz. Google bunu 2013 yılında piyasaya sürdüğü Glass ile yapmıştı ancak bugün anladığımız manasıyla tam bir artırılmış gerçeklik deneyimi değildi. 3D görselleri ortamın birer parçası olarak iki gözümüzle birden görmemizi sağlayan teknolojinin aksine Glass, dijital bilgileri tek bir gözün önündeki düz bir ekranda gösteriyordu. Google, Glass’ın üretim, sağlık ve başka sektörlerdeki kullanıcılar için Enterprise Edition sürümünün satışına hala devam ediyor. Glass kullanıcıları yaptıkları işe ara vermeden kılavuzlara, eğitim videolarına, tasarım özelliklerine ve özel olarak geliştirilmiş uygulamalara erişebiliyor.

Oyun ve eğlence sektöründe en tanınmış artırılmış gerçeklik başlıkları Microsoft Hololens ve Magic Leap One. Bu başlıklar, gerçek ortamla dijital içerikleri harmanlama konusunda çıtayı yükseltiyor. AR/VR üretim şirketi Giant Astronaut’un Üç Boyutlu Üretim Müdürü Seth Chaffee, “Magic Leap, taktığınız anda odayı tarayarak neredeyse gerçek zamanlı olarak odanın kaba bir modelini oluşturuyor” diyor. “Sonuç olarak ortamınıza çeşitli nesneler yerleştirmeye başladığınızda bu deneyimi gerçek ortama yansıtmanız daha kolay oluyor.” Bu başlıklar, ses ortamı (seslerin ortamın hangi noktasından geldiğini duyabilmeniz için) dahil olmak üzere ortama ne kadar entegre olabilirse deneyim de o kadar gerçekçi oluyor.

Bazı geliştiriciler hepimizin sürekli akıllı gözlük veya kontakt lenslerle dolaştığı bir gelecek hayal etse de henüz o noktadan uzağız. Mevcut artırılmış gerçeklik gözlükleri genellikle hantal ve sınırlı pil ömrüne sahip oluyor. Daha da kötüsü, takan kişinin görüş alanını daralttıkları için durumsal farkındalığını tehlike yaratacak kadar kısıtlıyorlar.

Ayrıca, gerçek görüşünüzün üstüne bindirilmiş 3D modelleri anlamlandırmaya çalışmak yorucu da olabiliyor. Savaş pilotları, baş üstü göstergelerini dijital katmanlar dikkatlerini dağıtmayacak şekilde kullanmayı öğrenmek için altı hafta boyunca neredeyse aralıksız eğitim alıyor. Google’ın Gelişmiş Teknolojiler ve Projeler biriminden Proje Lideri Alex Kauffmann, “Hedef göstergesi haricinde çoğunlukla sadece geceleri, araziyi görmek için kullanıyorlar” diyor. “Görülmesi gereken başka şeyler varsa bu katmanlar, başka uçaklar veya size doğru gelen bir füze gibi asıl dikkatinizi vermeniz gereken şeyleri kaçırmanıza neden olabilir.”

Tabii bir de insanların gündelik hayatta artırılmış gerçeklik gözlükler takmak isteyip istemeyeceği konusu var. Kauffmann, “gerçeklikle aramda sürekli bir aracının olduğu bir dünyada yaşamak istemem” diyor. Müşterilerinin böyle bir dünyada yaşamasını istemeyen birkaç San Franciscolu bar sahibi de gözlük kamerasıyla çekim yapılmasını önlemek için artırılmış gerçeklik gözlük kullanıcıları (“Glasshole’lar” tarafından) kullanımını yasakladı.

Individual playing an augmented reality game on their smartphone
Person using augmented reality to virtually layout their interior design

Elinizde tuttuğunuz bir şey (akıllı telefon veya tablet).

Neredeyse herkesin bir telefonu, her akıllı telefonun da bir dahili kamerası ve mobil uygulamalara erişimi olduğundan, artırılmış gerçeklik kullanımı için telefonlar mükemmel araçlar. İlk yılında 500 milyondan fazla kez indirilen artırılmış gerçeklik oyun uygulaması Pokémon GO’nun başarısında, insanların zaten bu oyunu oynayacak araçlara sahip olması gerçeğinin yadsınamaz bir payı var.

Pokémon GO gibi Ikea’nın IKEA Place adlı artırılmış gerçeklik uygulaması da akıllı telefon teknolojisinden yararlanıyor. Bu uygulamayla kullanıcılar, bir mobilyayı satın almadan önce evlerinde nasıl duracağını görebiliyor. AR, mobilya gibi büyük eşyalar için kullanışlı olabilir ancak bir ortamda ön izleme gereksinimi duyulmayan oyuncak gibi ürünler için o kadar da işe yaramaz.

Artırılmış gerçeklik uygulamalarının en büyük dezavantajı, ekranı görebilmek için telefonu elinizde tutmanızı gerektirmesi. Chaffee’nin tabiriyle, “kolunuzu havada tutmanız gerektiğinden fiziksel olarak zorlayabiliyor.” “Hiç sezgisel değil.” Üstelik hem telefonlarda hem de akıllı gözlüklerde pil ömrü sorun olabiliyor. Kauffmann, “Pokémon GO oynayanların çoğunun pilleri çabucak tükenmesin diye artırılmış gerçeklik özelliğini kapatması fazla uzun sürmemişti” diyor.

Artırılmış gerçeklik gözlüklerinin, başlıkların ve telefonların daha aşması gereken pek çok kısıtlama olsa da teknolojideki gelişim hız kesmiyor.

Artırılmış gerçeklik teknolojisiyle neler yapabilirsiniz?

Artırılmış gerçeklik ile yapabilecekleriniz, Snapchat’te yüzünüze sanal bir bıyık kondurmaktan ibaret değil. Olasılıkları daha yeni yeni keşfetmeye başlıyoruz. Chaffee’ye göre, “AR/VR birçok insana bayatlamış bir teknoloji gibi gelebilir ama aslında Vahşi Batı devrinin başlarındayız”. “Birilerinin bir anda ortaya çıkarak dengeleri alt üst etmesi hala gayet mümkün.”

Hem Chaffee hem de Kauffmann, insanlara artırılmış gerçeklik ile ilk kez karşılaştıklarında “vay be” dedirten o geçici heyecan hissiyle sınırlı kalmayan boyutlar üzerine düşünmeyi salık veriyor. Sırf eğlencesine kullanmaktansa bir hikaye anlatırken artırılmış gerçeklik teknolojisinin nasıl yardımcı olabileceğini hayal edin. Chaffee, “Teknolojinin duygusal yanını görmezden gelmeyin” diyor. “Birçok insan sadece teknolojiye odaklanıyor. İnsanların bununla nasıl etkileşime girdiğinin önemi üzerine düşünmüyorlar. Artırılmış veya sanal gerçeklik teknolojisinin asıl yıldızının parlayacağı nokta burası.”

User wearing AR headset

Estella Tse gibi sanatçılar, şimdiden sürükleyici hikayeler anlatmak için artırılmış gerçekliği kullanıyor. TSE ve konformizmle yaratıcılık arasındaki iç hesaplaşmasını ortaya koyduğu yarı artırılmış gerçeklik destekli eseri “Two Sides of the Same Coin” (Aynı Paranın İki Yüzü) hakkındaki videoyu izleyin. Bu projeyi, artırılmış veya sanal gerçeklik sanatçılarının eserlerine adanan 2018 Festival of the Impossible’da sergiledi. 2019 Festivali, gelecekten gelen bir android ile konuşmanıza, sosyal medya “beğenileri” ile beslenen bir bitkiyi izlemenize, bir kompresyon halısıyla sarılıp sarmalanmanıza olanak tanıyan sergilere ve daha fazlasına ev sahipliği yaptı.

Artırılmış gerçeklik konusunda Pokémon GO’nun beslendiği bir damar da ortak deneyimler oluşturma potansiyeliydi. Kauffmann’ın tabiriyle, “bir sürü insanın bir şeyi görmesini sağlamak”. “Başka kimsenin yapamayıp da Pokémon GO’nun başardığı buydu—bu ortak artırılmış gerçeklik deneyimi. Bir ortama ikimizin farklı açılardan bakabileceği ama ikimiz için de tam olması gereken yerde duran bir şey koyabilirsiniz.”

https://main--cc--adobecom.hlx.page/cc-shared/fragments/products/substance3d/discover/what-is-ar/ar-video#video-tools1 | ImageLink | :play:

Gerek Kauffmann gerekse Chaffee, artırılmış gerçeklik teknolojisini en heyecan verici ve şaşırtıcı yönlere taşıyanların yaratıcı insanlar olacağını düşünüyor. Chaffee, bir amaca sahip olma ve insanların hayatlarını güzelleştirmeye yardımcı olma konusunda teknolojiye meydan okudukları için hikaye anlatıcıların hakkının teslim edilmesi gerektiğini düşünüyor. Kauffmann ise Adobe Project Aero gibi yeni içerik oluşturma araçlarının piyasaya çıkışıyla birlikte yaratıcı profesyonellerin karmaşık kodlama becerilerini öğrenme gereksinimi olmadan artırılmış gerçeklik teknolojisini geliştirebileceğini düşünüyor. Adobe Flash’ın web tasarımcıları için yaptığını Project Aero’nun da artırılmış gerçeklik tasarımcıları yapabileceğini söylüyor. Kauffmann’a göre “Kafası tam olarak bir mühendis gibi çalışmayan insanların deney yapma gücünü ele geçirmesine imkan tanıyan bir araç, bir anda tüm taşların yerine oturmasını sağlayacak bir içgörünün keşfedilmesine yardımcı olabilir.”

Olasılıkları daha detaylı incelemek için 5 yenilikçi artırılmış gerçeklik örneğini iş başında görün ve Adobe ürün yöneticisi Chantel Benson’ın Adobe Illustrator ve Adobe Photoshop’ta artırılmış gerçeklik kullanımı üzerine Adobe Max 2018’de yaptığı konuşmayı izleyin. İlham alın, hayallere dalın. Sonra da deneylere başlayarak neler yapabileceğinizi görün.

Katkıda bulunanlar

Bunlar da ilginizi çekebilir…

İnsanı içine çeken artırılmış gerçeklik deneyimleri tasarlayın ve paylaşın.