Belgesel film çekme.

Belgesel film nedir?

Bir belgesel film gerçek etkinlikleri kaydeder. İlginizi çeken herhangi bir konuya dair iyi bir belgesel oluşturabilirsiniz. "Belgeseller her zaman kendimi öznenin yerine koyup yaşadıklarını deneyimlememin bir yöntemi olmuştur." diyor film yapımcısı Truen Pence. "Bunları çekmeye başladığımda, sadece ilgimi çeken konulara odaklanıyordum."

İster hedefiniz Sundance Film Festivali'nde gala yapmak ister Netflix izleyicilerine yayın yapmak isterseniz de kendi YouTube kanalınızda paylaşmak olsun; belgeseller, genellikle aşağıdaki altı kategoriye ayrılır. Görsel taslaklar veya çekim listeleri üzerinde kafa yormaya başlamadan önce hangi tür veya türlerde çekim yapmak istediğinizi belirleyin.

Şiirsel

Şiirsel belgeseller, görsel-işitsel şiirlere benzer. Hikaye anlatımından daha çok ruh haline ve tona odaklanırlar. Werner Herzog'un 1971 yapımı Fata Morgana filmi bu kategoriye giriyor. Ekran dışındaki anlatıcı, Mayalıların yaradılış destanını Afrika çöllerinin çekimleri üzerine eklenmiş seslendirmesiyle anlatıyor.

Betimleyici

Betimleyici belgeseller gerçek hikayeleri anlatır. Bu filmler, genellikle otoriter tarzı nedeniyle "Tanrı'nın Sesi" olarak adlandırılan seslendirme anlatımıyla birleştirilmiş arşiv amaçlı çekimler veya fotoğraflar içerir. PBS'in Sivil Savaş, caz ve Büyük Buhran gibi konular hakkında yayınladığı Ken Burns filmleri bu türün harika örnekleridir.

Katılımcı

Bu filmlerde belgesel özneyle etkileşime girer. Bir fikir aktarmak veya daha derin bir gerçeği yakalamak için film yapımcısı ekranda görünür veya sesini filme ekler. Paris Is Burning'de (Paris Yanıyor) Jennie Livingston, New York City'nin balo kültürünü keşfe çıkarak New Yorklu siyahi ve latinx eşcinsel/trans bireylerin mücadelelerini aktarıyor.

Gözlemsel

Betimleyici veya katılımcı belgesellerden daha az göze çarpan gözlemsel filmler, belirli bir yer ve zamandaki hayatı film yapımcısı ya da kamera yokmuş gibi göstermeye çalışır. Bu türdeki harika belgesellerden biri, Chicago'nun yoksul mahallelerinde yaşayan iki siyahi basketbol oyuncusunun hayatını sekiz yıl boyunca takip eden 1994 yapımı Hoop Dreams (Büyük Rüyalar) filmidir.

Dönüşlü

Bu filmler, diğer her şeyle olduğu kadar belgesel filmin yapımcısı ve filmi yapma süreciyle ilgilidir. 1929 yapımı Sovyet filmi Man with a Movie Camera (Kameralı Adam), bu belgesel türünün en çok bilinen örneği olmaya devam etmektedir. Bu filmde yönetmen Dziga Vertov, eşlemeli kesim ve jump cut da dahil olmak üzere birçok yeni çekim ve düzenleme tekniğini kullanmıştır.

Eylemsel

Bu son türün amacı izleyicide bir duygu uyandırmaktır. Film yapımcısı filme kişisel bir deneyimle başlayabilir ve bakış açısını daha büyük bir sorunu ele alacak şekilde genişletebilir. Michael Moore, 1989 yapımı popüler Roger & Me (Roger ve Ben) filmiyle birlikte bu stille ün kazanmıştır. Bu filmde, memleketindeki GM otomobil fabrikalarının kapanmasının arkadaşlarının ve komşularının yaşamlarını nasıl etkilediğini ele almıştır.

Yapmak istediğiniz filmin türü hakkında bir fikir edindikten sonra film yapma sürecini düşünebilirsiniz.

Ön prodüksiyondan en iyi şekilde yararlanma.

Kameranızı açmadan önce kendinizi başarıya hazırlayın. "Araştırmanızı yapın ve henüz bir fikriniz olmasa bile hikayenizi belirlemeye çalışın. Zaman geçirdiğiniz kişiler veya konu hakkında olabildiğince fazla bilgi edinin. Böylece bilgiye dayalı sorular sorabilirsiniz." diyor Pence.

Yapmanız gereken araştırma türü, ele aldığınız konuya bağlı olacaktır. Tarihi bir belgesel için kütüphanelerde veya tarihi toplum arşivlerinde çok zaman geçirmeye hazır olmalısınız. Amazon yağmur ormanlarının yıkımına ilişkin bir film için internetten ve telefon görüşmelerinden çok şey öğrenebilirsiniz ancak eninde sonunda çantalarınızı (ve böcek ilaçlarınızı) hazırlayıp sahadaki insanlarla konuşmanız gerekecektir.

Arşiv çekimleri toplayın.

Araştırmanız sırasında ilgili arşiv görüntüleri bulabilirsiniz. Ayrıca, röportaj yaptığınız kişilere sahip olabilecekleri ve size vermek isteyebilecekleri herhangi bir eski fotoğraf ve video olup olmadığını sorabilirsiniz.

Hikayenin ana hatlarını belirleyin.

Belgesel filmler, kurgusal anlatımlar gibi yazılmasa da ihtiyacınız olan çekimleri ve hikayenin gidişatının yönelmesi muhtemel olan yolları düşünmenize yardımcı olmak üzere ana hatları kabaca oluşturabilir veya görsel taslak hazırlayabilirsiniz. "Bazen anlatacaklarımı gözümün önüne getirmeme veya paydaşlarımın, çekeceğim belgeselin nasıl olduğunu anlamasına yardımcı olması için bir hikaye yazarım." diyor Pence.

Hikayenizin ana hatlarını belirlemeniz, öznelerinizle aranızda güven ilişkisi oluşturmanıza da yardımcı olabilir. "Birinin kişisel deneyimi hakkında bir hikaye anlatıyorsanız ihtiyacınız olan erişimi elde edebilmeniz için anlatmaya çalıştığınız hikayeyi anladıklarından emin olun." diyor belgesel film yapımcısı Erin Brethauer. 

Hikayenizin ana hatlarından kopmaya hazır olun.

"İleriyi düşünün ve sürece stratejik yaklaşın ancak bazen işlerin değiştiğini, tahmin edildiği gibi gitmediğini ve sadece tepki verip olayların akışına göre hareket etmeniz gerektiğini bilin." diyor Brethauer.

Filmin görünümünü hayal edin.

Belgesellerin gerçek olması, belirli bir tarzının olmadığı anlamına gelmez. Filmi zihninizde canlandırmaya yardımcı olması için bir ilham panosu oluşturabilir ve görsel referanslar hazırlayabilirsiniz. Kullanmak istediğiniz kamera çekimi türlerini bile düşünebilirsiniz. "Tüm süreç boyunca yeni şeyler öğreniyor ve değişiyorsunuz. Ancak belirli bir bakış açısıyla çalışmaya başlarsanız çoğu zaman buna sadık kalırsınız." diyor Pence.

Röportajlardan ihtiyacınız olan bilgileri edinme.

İnsanlar ve deneyimleri ya da uzmanlıkları hakkında bilgi edinmenin en iyi yolu genellikle bunu kendilerinden dinlemektir. Çoğu betimleyici, katılımcı, gözlemsel ve eylemsel belgeseller röportaj görüntüleri içerir.

Tüm soruları sorun.

Aptalca veya bariz görünen sorular sormaktan çekinmeyin. Kaç izleyicinin aynı soruyu sormaktan korktuğunu veya bu sorularının yanıtlarının size nereye götüreceğini asla bilemezsiniz. Ancak daha sonra araştırmanıza göre bilgiye dayalı sorular da sorun. "Konuyu meraklı bir şekilde ele alın. Bu, bariz soruları atlamanıza yardımcı olacaktır." diyor Pence.

Geri gelmeye istekli olun.

Çoğu belgeselin tamamlanması aylar değil, yıllar sürer. Öznelerinizle birden fazla kez röportaj yapmanız filminize faydalı olacaksa ve hayatlarının zaman içinde nasıl değiştiğini göstermek istiyorsanız onlarla ilişkiler kurmalı ve sürdürmelisiniz.

Brethauer ve yardımcı yönetmeni/kocası için bu, özneleriyle iletişim halinde kalmak ve onları sık sık ziyaret etmek anlamına geliyor. "Yanlarında olduğumuzu ve evde neler yaşandığını bildiğimizden emin oluyoruz. Böylece neler olduğunu görebiliyor ve ne zaman geri dönmemiz gerektiğini tahmin edebiliyoruz." diyor Brethauer.

Düz röportajlardan fazlasını yapın.

Tek bir uzun röportaj çekimiyle izleyicinizin dikkatini yakalamak zor olabilir. Bu nedenle röportajlarınız boyunca insanların ilgisini çekmenin görsel yollarını düşünün. "Errol Morris, röportaj sırasında bir kişi üzerinde beş farklı açı kullanıyor ve tüm bu açılar arasında geçiş yapıyor. Bu da izleyiciye çok dinamik bir röportaj deneyimi sunuyor." diyor Brethauer.

Röportajdan sonra, yaratıcı hikaye anlatımı odaklı bir bakış açısıyla çekimlerinizi izleyebilir veya transkriptleri inceleyebilirsiniz. Düz röportajlara çeşitlilik katmak için kullanabileceğiniz olası B-roll çekimleri, oyuncularla canlandırmak isteyebileceğiniz aksiyon çekimleri veya hatta animasyonlar bulmaya çalışın.

"İnsanların seslerini kullanabilir ve bir animatör ile birlikte çalışarak öznenizin deneyimini görselleştirebilirsiniz. "Bunlar, geçmiş deneyimlerin görselleştirmesine çok yardımcı olur." diyor Brethauer.