ONTWERP
Een inleiding tot de gulden snede.
Een van de beroemdste verhoudingen in wiskunde en in design dateert al van de oude Grieken. Meer informatie over de gulden snede en de rol daarvan in kunst en design.
Wat is de gulden snede?
De gulden snede (ook wel 'divina proportia’ of 'sectio aura’ genoemd), is een verhouding tussen twee getallen die ongeveer gelijk is aan 1,618. De gulden snede wordt meestal geschreven als de Griekse letter phi en wordt sterk associeerd met de Fibonacci-reeks, een serie getallen waarin elk getal wordt opgeteld bij het voorgaande getal. De getallen van de Fibonacci-reeks zijn 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, enzovoort, waarbij de verhouding tussen elk getal en het voorgaande getal geleidelijk 1,618 of phi benadert.
Geschiedenis van de gulden snede.
De eerste vermelding van de gulden snede dateert van ongeveer 300 voor Christus in de Elementa van Euclides, het klassieke Griekse boek over wiskunde en geometrie. Euclides en andere vroege wiskundigen zoals Pythagoras erkenden deze verhouding, maar ze noemden dit nog niet de gulden snede. Het was pas veel later dat deze verhouding een mystieke lading kreeg. In 1509 publiceerde de Italiaanse wiskundige Luca Pacioli het boek De divina proportione, samen met illustraties van Leonardo da Vinci, waarin deze verhouding werd geprezen als een weergave van goddelijk geïnspireerde eenvoud en ordening.
Vanwege Pacioli’s boek en Leonardo’s illustraties werd de gulden snede beroemd onder wiskundigen en kunstenaars. In de eeuwen na het boek van Pacioli hebben vele fans van de gulden snede beweerd dat het getal van nature het oog streelt, dat het een wiskundige destillatie van schoonheid is, en dat lijnsegmenten, rechthoekzijden en driehoeken die de gulden snede volgen, in de hele geschiedenis van de kunst zijn gebruikt.
Deze fans redeneren dat de gulden snede esthetisch bevredigend is omdat die in de natuur zo vaak voorkomt. De proporties van nautilusschelpen en menselijke lichamen zijn voorbeelden van de gulden snede in de natuur, maar ze kunnen tussen individuen sterk verschillen. Sommige zeeschelpen breiden zich uit volgens de gulden snede in een patroon dat de gulden spiraal wordt genoemd, maar ze doen dat niet allemaal. Het klopt dat nautilussen hun hele leven dezelfde schelpverhouding behouden, maar de verhouding van hun schelpen is meestal een logaritmische spiraal en geen uitdrukking van phi.
Phi vertoont zich wel in andere aspecten van de natuur. Boombladeren en dennenappels zijn geneigd te groeien in patronen die de gulden snede benaderen, en spiralen van zonnebloemen en andere zaden komen dicht bij phi. Met phi is een efficiënte verdeling of stapeling mogelijk, waardoor bladeren die volgens de gulden snede groeien, elkaar niet beschaduwen en ten opzichte van elkaar een zogenoemde gulden hoek vormen.
Er is geen bewijs dat het gebruik van de gulden snede beter is dan het gebruik van andere proporties, maar kunstenaars en ontwerpers zijn altijd bezig balans, orde en een interessante compositie voor hun werk te maken.
De gulden snede in kunst en grafisch ontwerp.
Een aantal kunstenaars en ontwerpers hebben hun werk bewust gebaseerd op de gulden snede. Le Corbusier, een beroemde moderne architect uit het midden van de twintigste eeuw, baseerde een groot deel van zijn architectonische systeem op de gulden snede. Salvador Dali, de surrealistische schilder, gebruikte opzettelijk een canvas in de vorm van een gulden rechthoek voor zijn schilderij Het laatste avondmaal. In 2001 bracht de Amerikaanse prog-metalband Tool het nummer "Lateralus" uit, een nummer met op Fibonacci-geïnspireerde maatsoorten.
Kunsthistorici hebben nog andere voorbeelden van de gulden snede gevonden in de Mona Lisa, het Parthenon in het oude Griekenland, en de Grote piramide van Gizeh. Maar meestal is er geen expliciet bewijs dat kunstenaars met opzet de gulden snede hebben gebruikt zoals Le Corbusier, Dali of Tool deden. Zonder designaantekeningen of specificaties voor de piramiden kunnen we niet weten of de oude engineers met opzet phi gebruikten.
De gulden snede in je werk gebruiken.
Esthetiek en design houden zich niet aan strikte wiskundige wetten. Je kunt een slecht design maken dat toch aan de gulden snede voldoet, maar je kunt de gulden snede gebruiken voor de vormgeving van je compositie om rommeligheid te vermijden en een ordelijk en gebalanceerd design te maken. "Op een illustratie die nogal druk wordt, is de plaatsing essentieel," zegt grafisch ontwerper Jacob Obermiller. Je kunt de gulden snede gebruiken om je daarbij te helpen.
De gulden snede kan ongeveer werken als de regel van derden: het kan een compositionele conventie of richtlijn zijn, maar het is geen in beton gegoten wet voor de structurering van je werk. Uiteindelijk is plaatsing in de ruimte belangrijk en is elke richtlijn handig. "Als alles belangrijk is, dan is niets belangrijk," zegt HFE-student Sara Berndt (Human Factors Engineering). Als je elk plaatje gewoon centreert of tekst neerzet als één, niet uitgelijnd blok, loop je kans dat de lezer, kijker of gebruiker afhaakt. Gebruik de gulden snede als richtlijn voor je werk om te zorgen dat alles fraai geplaatst is in een goede compositie.
Met een conventie als de regel van derden of de gulden snede kun je variaties en lege ruimten maken die prettig zijn om naar te kijken en waardoor content eenvoudig te begrijpen is. "De gulden snede draait om lege ruimte en de relatie daarvan tot de ‘opletten!'-ruimte," zegt Berndt. "Mensen kunnen maar zoveel visueel opnemen. Dit is een leidend principe om je te helpen met inzicht in de grenzen van menselijke aandacht, zodat je iets kunt maken dat er mooi uitziet.”
Als je besluit de gulden snede te gebruiken als basis voor je kunst of design, kan dat je project een gelijkmatige, gebalanceerde en esthetische aanblik geven. Maar de verhoudingen hoeven niet precies 1,618 te zijn, zolang je weloverwogen en creatief ontwerpt. Ongeacht welke verhoudingen je gebruikt, kan Adobe Illustrator je helpen je werk zo in elkaar te zetten dat alles gebalanceerd is volgens jouw eigen gulden specificaties.
https://main--cc--adobecom.hlx.page/cc-shared/fragments/seo-articles/do-more-illustrator-color-blade
