Fotografeer sterrensporen met de snelheid van het licht.
Ontdek hoe je verbluffende beelden vastlegt van verre zonnen die door de nachthemel flitsen om sterrensporen te maken.
Video: Jared Tamez
Wat is een sterrensporenfoto?
Sterrensporenfotografie is een vorm van astrofotografie die is gericht op het vastleggen van banen die door het licht van de sterren in de nachthemel ontstaan gedurende een bepaalde periode. Met een lange belichtingstijd vangt een camera die op de nachthemel is ingesteld, de lichtbogen van de sterren terwijl de aarde draait, waardoor lichtcirkels op het beeld worden vastgelegd.
Met de timelapse-techniek kun je periodieke shots van dezelfde scène maken met langere belichtingstijden, waardoor een camerasensor 30 minuten aan licht wordt blootgesteld. Je kunt ook een kortere belichtingstijd van vier minuten gebruiken. Vervolgens kun je deze reeks beelden in Adobe Photoshop samenvoegen om vele uren aan bewegende sterren vast te leggen.
"Het fotograferen van sterrensporen is een unieke manier om de luchten te zien op een manier die gewoon niet mogelijk is met onze ogen", vertelt fotograaf Jared Tamez. "Zo krijgen we een perspectief van de nachthemel ten opzichte van de rest van de wereld op de grond. Dit biedt een unieke creatieve lens waarmee oriëntatiepunten in de lucht in kaart kunnen worden gebracht. Zo zien we een alledaags verschijnsel in een nieuw licht."
Afbeeldingen: Beth Young
Leg nachtelijke bewegingen vast.
Voor elke vorm van astrofotografie moet je eerst de basisbeginselen van nachtfotografie leren. De hoeveelheid licht die op je camerasensor komt, bepaalt hoe je beelden eruit gaan zien. Langere sluitertijden zijn vereist om 's nachts voldoende licht te vangen. En de ISO, die de lichtgevoeligheid van je camerasensor bepaalt, is ook belangrijk. Met een hoge ISO kan je camera meer licht vangen in donkere omgevingen.
"De basisbeginselen van single-exposure-nachtfotografie zijn essentieel. Als je één nachtfoto kunt maken, kun je ook uitzoeken hoe je er 200 maakt en een sterrensporenfoto samenstelt", zegt Tamez. "Raak vertrouwd met de instellingen in de handmatige modus en leer hoe je de lens op de sterren moet richten, want autofocus werkt niet goed 's nachts."
Maar dat zijn slechts de basisbeginselen. Met langere sluitertijden en hogere ISO's loop je meer risico om wazige foto's te maken als de camera beweegt. Als je de nachthemel, de Melkweg en sterrensporen wilt fotograferen, heb je een statief nodig om je camera gedurende lange tijd stabiel te houden. Het is ook aan te raden om een afstandsontspanner of draadontspanner te gebruiken, omdat zelfs het indrukken van de sluiterknop je foto's onscherp kan maken.
Volg de sterren.
Het is een goed idee om de weersomstandigheden, het tijdstip en de locaties te bestuderen voordat je sterrensporen gaat fotograferen. Hier zijn een paar dingen waar je rekening mee moet houden als je foto's van de nachthemel gaat maken.
Heldere luchten zonder lichtvervuiling.
Bij lichtvervuiling zijn je foto's van sterrensporen gedoemd te mislukken. Om de beste foto's te maken, of je nu in een grote stad of een klein dorp woont, moet je weg van de felle neonreclames of zelfs de straatverlichting van een rustige buitenwijk. Op online lichtvervuilingskaarten kun je zien hoe ver je moet rijden voor de beste omstandigheden.
Zelfs in de vrije natuur is het soms moeilijk om goede foto's te maken, omdat ook de volle maan een storende lichtbron kan zijn. Een nieuwe maan, als de maan geen zonlicht weerkaatst, is ideaal voor donkere luchten.
Check altijd het weerbericht voordat je in de auto springt. Een onbewolkte lucht is essentieel voor het maken van goede foto's van de nachthemel. En het is niet fijn als je tegen de wind moet vechten om te voorkomen dat je camera beweegt.
Op elke plek waar het donker genoeg is , kun je foto's van sterrensporen maken. Houd er wel rekening mee dat de posities van de sterren veranderen op basis van het seizoen. En de posities van de sterren in de nachthemel zijn afhankelijk van de breedtegraad. De posities verschillen ook op het zuidelijk en noordelijk halfrond. Bij het voorbereiden van je fotosessie kun je gebruikmaken van sterrenkaarten voor de locatie waar je wilt fotograferen.
"Het was erg belangrijk dat ik heb geleerd Polaris, de Poolster, te vinden", legt Tamez uit. "Vooral bij foto's waarop de concentrische cirkels te zien zijn, moet je weten waar Polaris is om dat goed in beeld te krijgen."
De zuidelijke en noordelijke hemelpolen zijn vaste punten in de nachthemel boven de gravitatiepolen van de aarde. Ze komen overeen met het punt waar de planeet omheen draait, niet met een bepaalde ster, maar met een stukje hemel. Je kunt scherpstellen op elke ster of elk deel van de hemel, maar als je deze punten (en de locaties van verschillende constellaties en sterren) kent, kun je je je goed oriënteren, zodat je de sterrenhemel met je camera kunt verkennen.
Liever zonlicht dan sterrenlicht.
Als de avond valt in het plattelandsgebied waar je sterrensporen fotografeert, wordt het aardedonker. Om veiligheidsredenen kun je het beste zorgen dat je vóór het vallen van de avond op de gewenste locatie bent. Je wilt niet over een steen struikelen, waardoor je foto wordt verpest of je camera beschadigd raakt. En je wilt niet urenlang sterrensporen rond een berg vastleggen en er de volgende dag achter komen dat de bergtop niet in beeld is.
Pas je camera-instellingen aan, stel je statief op en maak een goede compositie voordat de zon ondergaat en je niets meer ziet.
Wat heb je nodig om sterrensporen te fotograferen?
Statief
Het is essentieel om je camera stabiel te houden bij foto's met een lange belichtingstijd en timelapses – twee cruciale technieken bij het fotograferen van sterrensporen. Met een goed statief zorg je dat je camera een reeks beelden vastlegt die je kunt samenvoegen tijdens de nabewerkingsfase.
Intervalometer
Met één foto met een lange belichtingstijd kun je weliswaar enige beweging van de sterren vastleggen, maar bij veel soorten sterrensporenfoto's moet je gedurende langere tijd continu fotograferen. Intervalometers stellen je in staat een tijdontspanner op je camera in te schakelen om met een ingesteld interval foto's te maken.
Veel camera's hebben een ingebouwde intervalometer, maar je kunt er ook een als los accessoire kopen. Afhankelijk van je intervalometer kun je elk gewenst interval instellen. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat er elke seconde een foto wordt gemaakt, of elke paar uur.
Je hebt altijd wat licht nodig als je werkt in de donkere omgeving die is vereist om sterrensporen te fotograferen. Het kan handig zijn om een glowstick aan je statief te bevestigen, zodat je er niet per ongeluk in het donker tegenaan stoot. Als je een hoofdlamp draagt, kun je zien wat je doet. Het beste is een hoofdlamp met rood licht waaraan je ogen zich snel kunnen aanpassen en dat niet zo fel is dat je foto's mislukken.
"Een groothoeklens heeft de voorkeur", adviseert Tamez. "Je vangt een weids beeld van de hemel en als je wilt kun je ook een paar interessante elementen op de voorgrond vastleggen, waardoor de foto vaak nog intrigerender wordt."
Lange versus korte belichtingstijden.
Of je nu een DSLR- of een spiegelloze camera gebruikt, er zijn twee hoofdtechnieken voor het fotograferen van sterrensporen, en het verschil tussen die twee zit hem in de belichtingstijd. Je kunt sterrensporen vastleggen in één foto met een lange belichtingstijd of je kunt een reeks foto's met een korte belichtingstijd samenvoegen tot één afbeelding.
Laat de camerasluiter gedurende langere tijd open om foto's met een lange belichtingstijd te maken. Daarmee kun je minuten of uren aan bewegende sterren in de nachthemel vastleggen. "Ik denk dat 34 minuten de minimale belichtingstijd is die ik heb gebruikt", licht fotograaf Beth Young toe. "Een belichtingstijd van minimaal anderhalf uur tot twee uur is nóg beter. Maar als je het geduld en de tijd hebt, raad ik je aan om te fotograferen met een nóg langere belichtingstijd."
Afbeelding: Jared Tamez
Met lange belichtingstijden moet je er extra op letten dat de camera niet beweegt. Je kunt makkelijk een foto verpesten door tegen het statief aan te stoten. En omdat er meer licht op je camerasensor komt, moet je mogelijk tijdens het nabewerken ruis reduceren die het gevolg is van de lange belichtingstijd.
Maak sterrensporenfoto's met een korte belichtingstijd met een reeks kortere nachthemelfoto's, bijvoorbeeld honderden foto's met een belichtingstijd van 30 seconden. Plaats ze op elkaar om één afbeelding te maken met de beweging van de sterren op al je foto's. Net als bij een timelapse leg je gedurende een nacht tientallen of honderden beelden vast, die je vervolgens samenvoegt.
Afbeelding: Jared Tamez
"Ik maak meestal foto's met een belichtingstijd van vier minuten met ISO 400 en een f-stop van f/4", zegt Young. Je kunt de tijd tussen de intervallen aanpassen, maar kortere intervallen leveren een paar voordelen op. "Met kortere intervallen blijven de exacte posities van de sterren en de patronen van de sterren in elke foto behouden", legt Tamez uit. "Dat is niet alleen handig bij het maken van de timelapse, maar ook als je stilstaande afbeeldingen van de sessie wilt maken.
Voordat je je camera urenlang tientallen of zelfs honderden foto's laat maken, moet je eerst een of twee testfoto's maken met handmatige focus en aangepaste instellingen. Je wilt immers vooraf weten of je instellingen goed zijn, zodat je bij de postproductie niet met een hoop onbruikbare beelden zit te kijken.
Sterrenkijken in de montageruimte.
Met Adobe Photoshop Lightroom kun je snel al je sterrensporenfoto's ordenen. Dat kunnen er honderden zijn, afhankelijk van de techniek die je hebt gebruikt. Voor een afzonderlijke foto met een lange belichtingstijd biedt Lightroom een aantal schuifregelaars waarmee je elke afbeelding naar wens kunt aanpassen, bijvoorbeeld door de belichting te verminderen, de helderheid te verhogen of de kleurtoon en verzadiging te wijzigen. Bewaar en synchroniseer je Lightroom-bewerkingen voordat je ze naar Photoshop overbrengt om ze verder te bewerken.
Om een reeks foto's samen te voegen tot één afbeelding, kun je de foto's het beste naar Photoshop overbrengen om ze te stapelen. "Als ik thuiskom, importeer ik de foto's in Photoshop. Vervolgens zet ik de foto's om in afzonderlijke lagen en laat ik ze in elkaar overvloeien."
In een proces dat veel lijkt op focusstacking exporteer je alle geselecteerde foto's als lagen van Lightroom naar Photoshop, waarbij de eerste foto de onderste laag is. Vervolgens maak je de dekking van elke laag lichter om de definitieve afbeelding van een reeks nachthemelfoto's te maken.
Kermit de Kikker vroeg zich eens af: "What's so amazing that keeps us stargazing?" Als je weet hoe je sterrensporen moet fotograferen, kun je die filosofische vraag misschien niet beantwoorden. Maar je kunt wel prachtige foto's maken die mensen laten nadenken over die intrigerende nachthemel.
Bijdragers
Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.
Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.
Mogelijk heb je ook interesse in…
Ontdek hoe je met vloggen aan de slag gaat en publiek trekt.
Tips van experts voor productfotografie.
Leer hoe je je producten perfect presenteert en krijg tips voor het maken van prachtige productfoto's.
Maak je foto's scherper en zorg voor de juiste belichtingstijd door de histogramtool te gebruiken.
Leer hoe je histogrammen gebruikt om ruis te verminderen en de details in je foto's te versterken.
Vind de beste DAW voor je audiobehoeften.
Leer hoe je een mixingplatform selecteert voor je muziek of podcast.