Ga voor analoog met filmfotografie.

Verken de wortels van de analoge fotografie en ontdek hoe ingewikkeld, maar belonend het kan zijn om met film te fotograferen, je foto's zelf te ontwikkelen en ze af te drukken.

Leg het moment vast.

Voordat er digitale fotografie kwam, werden alle foto's gemaakt met lichtgevoelige filmrolletjes. Vervolgens ontwikkelden filmfotografen de rolletjes en drukten ze af in een doka (donkere kamer); een fysiek proces waardoor kunstenaars heel dicht bij fotografie als medium kwamen. Filmfotografie geeft je de totale controle over belichting en sluitertijd, en door de mogelijkheid om beelden af te drukken en te vergroten begrijpen kunstenaars beter hoe foto's worden gemaakt.

Hoewel films een uitstekende manier kunnen zijn om alle aspecten van fotografie te leren kennen, zit er een heleboel experimenteren aan vast. “Met digitale fotografie kun je heel snel leren. Maar met films kun je een foto maken en niet weten welke instellingen je hebt gebruikt. Je kunt de perfecte foto hebben en niet weten waarom. Bij digitale fotografie kun je teruggaan naar de metadata en bekijken welke F-stop en sluitersnelheid je hebt gebruikt,” legt fotograaf Ryan Mills uit.

Iemand die een foto maakt met een camera voor film

Zorg dat je de tools van fotografie onder de knie krijgt.

Camera's voor films.

Bij fotograferen met films word er een rolletje met lichtgevoelige film in de camera gezet. Als de sluiter van de camera open is, wordt de film blootgesteld aan licht en wordt een indruk vastgelegd. Na de belichting draait de fotograaf de film verder, zodat er een nieuw stukje onbelichte film klaar is voor de volgende foto. In sommige handmatige camera's kun je de film terugdraaien en meermalen een nieuwe opname over hetzelfde stukje film maken om een dubbele opname te krijgen. Als de hele rol is gebruikt, wordt hij uit de camera gehaald en ontwikkeld.

“Een belangrijk inzicht bij digitale camera's is dat het merk, zoals Nikon of Canon, niet echt van belang is; je foto ziet er ongeveer hetzelfde uit. En tegen de tijd dat mensen foto's gaan bewerken, is het moeilijk te zeggen van welk type camera de foto afkomstig is,” zegt Mills. “Maar bij films leveren de camera's en de films allemaal een ander beeld op. En ze functioneren allemaal net een beetje anders.”

Veel fotografen gebruiken een SLR-camera (Single Lens Reflex) voor filmfotografie, waarin een spiegel en een prisma worden gebruikt voor een belichting. Dankzij de inwendige werking van deze camera's kunnen fotografen door de zoeker en de lens kijken om te zien wat er in het frame wordt vastgelegd. SLR-camera's zijn er in verschillende maten, zoals 35 mm, medium en groot. Deze maten houden verband met de maat van de fysieke film die in de camera past. Hoe groter het filmnegatief, hoe beter de resolutie van je uiteindelijke foto. Bij kleinere maten zoals 35 mm is de filmkorrel duidelijker te zien op de afgedrukte foto.

Een reeks verschillende filmcamera's uitgespreid over een tafel

“Je kunt analoge camera's vrij goedkoop kopen, maar het is veel duurder om met film te fotograferen,” zegt fotograaf Dillon Jenkins. Digitale camera's zijn in eerste instantie duurder, maar er zijn geen extra kosten voor elke foto die je maakt. Maar bedenk wel dat je geen 35 mm-film in een camera van mediumformaat kunt stoppen. Bedenk dus voordat je een filmpje of een camera koopt, welk soort foto's je wilt maken, voordat je in de apparatuur investeert.

Fotografische film.

Bij filmpjes heb je een aantal opties. “Tegenwoordig kun je meestal filmpjes van 35 mm en 120 mediumformaat kopen. Misschien heb je gehoord van 120- en 220-formaat. Dat is in feite hetzelfde mediumformaat film, maar met een andere lengte,” zegt Mills. Met een langere filmrol kun je meer foto's maken voordat je de rol moet vervangen. “Uit een 120-film haal je 10 tot 12 opnamen, en uit een 220-film haal je 22 tot 24 opnamen,” zegt Mills.

Filmcamera's kunnen fotograferen in zwart-wit of in kleur. Zwart-witfilmpjes zijn iets makkelijker zelf te ontwikkelen, maar met kleurenfilm heb je ruimte om te experimenteren met kleuren en tinten. Verschillende merken film, zoals Fujifilm en Kodak, kunnen ook een verschillende verzadiging of contrast opleveren. Probeer een paar verschillende merken en kijk welke het beste werkt voor jouw kunstzinnige ideeën.

Naast de kleur van de film heb je ook de keuze tussen filmpositieven en filmnegatieven. Negatieven leggen een geïnverteerd beeld van je foto vast, waardoor het makkelijker is om ze af te drukken in een doka. Positieve film creëert positieve beelden op een transparante basis. “Een van de grote verschillen tussen kleurnegatieven en kleurpositieven is de belichtingsbreedte, het dynamische bereik van de film zelf,” zegt Jenkins. Bedenk dat elk type film verschillende parameters heeft en om andere afwegingen vraagt.

Foto van een auto, gemaakt met een filmcamera

Zwart-witfoto van de Manhattan Bridge, gemaakt met een filmcamera

Kleurpositieve film heeft meer kleur en verzadiging. Kleurpositieve film wordt vaak gebruikt in analoge videocamera's, aangezien deze gemakkelijker te projecteren is.
Kleurnegatieve film is flexibel, maar de kleuren kunnen onbedoeld verschuiven als je filmcamera-instellingen te hoog of te laag zijn.
Zwart-witfilm is goedkoper dan kleurenfilm. Het is ook het soepelste medium en je kunt het thuis ontwikkelen.

Vergeet niet dat een film die nog niet is ontwikkeld, nog steeds gevoelig is, dus de kunstenaar moet tijdens het ontwikkelen voorzichtig zijn met risico's op lichtkieren of overbelichting.

Met film fotograferen.

Begrijp je camera-instellingen.

De belichtingsdriehoek is essentieel bij filmfotografie. “Ik zou beginnen met digitale fotografie, zodat je een grondige kennis van de basisbeginselen hebt. Bij film moet je alles handmatig doen,” zegt Mills. Omdat alles handmatig gaat, moet je goed begrijpen welke invloed de sluitersnelheid, het diafragma en de ISO op je foto hebben. En met filmcamera's is je ISO, of de lichtgevoeligheid, afhankelijk van je fysieke film.

Foto van bomen voor een bergketen, gemaakt met een filmcamera

Foto van een waterval, gemaakt met een filmcamera

Plan de fotosessie vooruit.

Met filmfotografie heb je een beperkt aantal belichtingen ter beschikking. Als je landschapsfoto's wilt maken, wil je niet dat je film op is voordat je bij het uitkijkpunt bent, dus neem voor de zekerheid wat extra rolletjes mee. Het kan ook nuttig zijn om een dagboek of logboek bij te houden van de camera-instellingen terwijl je met films fotografeert. Op die manier kun je, als je je beelden bekijkt nadat ze zijn ontwikkeld, zien wat je goed hebt gedaan en wat er fout ging.

Bij experimenten maak je fouten.

“Bij analoge fotografie kun je ervan uitgaan dat je veel fouten maakt. En soms vind je je fouten leuk. Als je begrijpt waarom je de fout hebt gemaakt, denk ik dat je hem kunt waarderen,” legt Jenkins uit. “Zo was mijn camera een keer defect, maar hij deed het nog. Dus ik schoot er een hele rol film mee. Maar de camera bleef doorgaan tot zo'n 40 foto's, wat heel vreemd was. Het bleek dat de spoel kapot was, zodat ik twee maanden foto's met hetzelfde stuk film had gemaakt, en er zaten ongeveer 30 foto's in 1 frame.” Bij filmfotografie kun je rare vergissingen meemaken, maar die momenten kunnen je helpen om iets echt unieks en onverwachts te creëren.

Je film bewerken.

Als een filmrolletje vol is, moet het worden ontwikkeld. Je kunt de filmrol bijvoorbeeld naar een ontwikkelaar opsturen. Vroeger waren er heel veel bedrijven die films ontwikkelden, maar met de opkomst van de digitale fotografie is het meer een specialisme geworden. Bij ontwikkelaars die je kunt mailen, kun je vaak kiezen in welk formaat je je foto's wilt hebben. Je kunt kiezen of je alleen de ontwikkelde film bestelt, kleine of grote afdrukken van elke foto, of digitale beelden van de filmfoto's. Die laatste aanpak kan je tijd besparen en bezorgt je beelden van hoge kwaliteit die je digitaal kunt bewerken.

Iemand die in een doka een film ontwikkelt

Installeer een donkere kamer.

Een andere manier om te overwegen is zelf thuis ontwikkelen. Voor sommige films kun je een ontwikkelkit bestellen met de juiste chemicaliën. Als je een donkere kelder of een kamer zonder ramen hebt, kun je thuis een doka maken. Zo heb je de flexibiliteit om je film te ontwikkelen en vervolgens zelf fotoafdrukken te maken. Onthoud dat zwart-witfilm het gemakkelijkst is om thuis te ontwikkelen en af te drukken, en dat je er minder chemicaliën voor nodig hebt.

Als je thuis een donkere kamer wilt installeren, heb je een donkere ruimte nodig, dokaverlichting, de juiste chemicaliën, gedestilleerd water, ontwikkelaar, fixeer, bakken en handschoenen. De chemicaliën en ontwikkelaar kun je bij een fotospeciaalzaak of online kopen. Voor het ontwikkelen van de film moet je de film in de ontwikkelkoker doen, je chemicaliën mengen, in de ontwikkelaar gieten, de film wassen en de negatieven drogen.

Een aantal ontwikkelde filmfoto's verspreid over een tafel

Druk je foto's af.

Als de negatieven droog zijn, kun je de foto's afdrukken. Gebruik een vergroter om je filmnegatief op een stukje lichtgevoelig papier te projecteren, en maak teststrips en afdrukken door het licht in de vergroter aan te zetten gedurende een serie toenemende seconden.

Zet vier bakken neer en vul ze met ontwikkelaar, fixeer, stopper en water. Nadat het fotopapier aan licht is blootgesteld, leg je het in een bak met ontwikkelaar. Terwijl het papier in de ontwikkelaar ligt, zie je het contrast en de schaduwen tevoorschijn komen. Daarna verplaats je het papier naar de fixeer, het stopbad, en tot slot spoel je het af in het waterbad. Vergeet niet dat het merk van je papier en chemicaliën mede bepaalt hoe lang je afdruk in elke oplossing moet blijven. Daarna kun je je foto te drogen hangen, hem in een fotolijst doen en ervan genieten.

Geef je foto's een digitale toets.

Het proces van fysieke filmontwikkeling kan leuk zijn en de moeite waard, maar als je een bepaalde artistieke uitstraling wilt, moet je waarschijnlijk heel wat experimenteren om het goed te krijgen. Een andere manier om de perfecte foto te krijgen, is je filmopname in een digitale afbeelding te veranderen. Gebruik een DSLR-camera, een fotoscanner of je smartphone om een hoogwaardige foto van je filmnegatief of fotoafdruk te maken. Vervolgens kun je Adobe Photoshop Lightroom gebruiken om de afbeelding te bewerken en te perfectioneren. Als je niet zeker weet hoe je moet beginnen, kun je deze tutorials bekijken:

Gebruik het Aanpassingspenseel om een afbeelding tegen te houden en door te drukken, net zoals bij de traditionele tactieken die in de doka worden gebruikt, om belichting en contrast in bepaalde delen van je foto aan te passen.
Verwijder storende objecten in de achtergrond van je opname met deze eenvoudige stappen.
Gebruik selectieve bewerkingstools in Lightroom zoals Penseel of Radiaal verloop om specifieke delen van je foto te bewerken.
Leer hoe je stof en krassen kunt verwijderen van afbeeldingen in Adobe Photoshop.

Filmfotografie kost tijd en geduld, maar het kan je helpen om op een nieuwe manier contact te maken met je foto's en fotografie beter te begrijpen. Of je nu een beginner of een professionele fotograaf bent, analoge fotografie dwingt je om de belichtingsdriehoek, je camera-instellingen en je creatieve visie onder de knie te krijgen. Als je nog niet zover bent dat je wilt investeren in een doka of een SLR-camera, denk dan aan een polaroid- of instantfilmcamera. Je kunt nog steeds experimenteren met de fysicaliteit van filmfotografie, maar de toegang is makkelijker.

Bijdragers

Ryan Mills, Dillon Jenkins

Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.

Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.