Vogelfotografie voor beginners.
Digitale camera's maken geweldige vogelfoto's nu voor iedereen mogelijk. Bouw je vaardigheden op met deze tips over vogelfotografie van deskundige wildlife-fotografen.
Foto door Joseph Filer
Leer levende dinosauriërs te fotograferen.
Vroeg in de twintigste eeuw werd vogelspotten (het waarnemen van wilde vogels) steeds populairder. Vroege camera's waren traag en lastig te hanteren, dus het was moeilijker om goede foto's te maken van levende vogels dan van andere onderwerpen van natuurfotografie. De meeste vogelaars waren alleen spotters van vogelgedrag. Zelfs na de komst van autofocus in de jaren tachtig waren de kosten van telelenzen en film te hoog voor de meeste beginnende natuurfotografen.
Tegenwoordig hebben de meeste digitale camera's snelle en nauwkeurige autofocussystemen en sluitersnelheden van minder dan een duizendste seconde. Die snelheid, samen met de betere ISO-mogelijkheden, betekent dat meer vogelfotografen scherpe opnamen kunnen maken van vogels in beweging. Voeg de burstmodus toe (een aantal foto's snel achter elkaar maken) en het feit dat dure films verleden tijd zijn, en je kunt honderden gratis foto's maken op zoek naar die ene perfecte opname.
Foto's van Gerrit Vyn
Apparatuur is belangrijk.
Je kunt op elke digitale camera goede foto's van vogels maken, maar dit is wat professionals aanraden voor de beste resultaten.
Camera's
Je camera kan DSLR of spiegelloos zijn, maar moet wel een sluitersnelheid kunnen bereiken van 1/2000 seconde of minder. Bij die snelheid kun je misschien zelfs de vleugels van een kolibrie fotograferen zonder bewegingsonscherpte.
Net zo belangrijk is focusacquisitie — de snelheid waarmee de mechanieken in je camera en lens op je onderwerp scherpstellen. Hoe sneller je meerdere foto's kunt maken, hoe groter de kans dat je er een krijgt waar je onderwerp precies goed op staat. Het helpt als je een camera hebt met een burstmodus die zes tot negen frames per seconde (FPS) kan schieten en voldoende buffer heeft om grote bursts aan te kunnen voordat de camera moet pauzeren met opnemen.
Lenzen
Lange lenzen kunnen duur en zwaar zijn, maar als je scherpe close-upfoto's wilt, heb je een lange brandpuntsafstand nodig. Je kunt je brandpuntsafstand vergroten met een teleconverter, een secundaire lens die wordt bevestigd tussen de camera zelf en een andere lens.
Wildlife- en landschapsfotograaf Joseph Filer gebruikt voor zijn vogelfoto's een DSLR-camera met een lens van 800 mm. Fotograaf Gerrit Vyn zegt dat je zowel een lange brandpuntsafstand als een dichte nabijheid tot de vogel nodig hebt. “Als je een beeldvullende havik wilt fotograferen van 20 meter afstand, heb je een lens van 500 mm en een 1,4x teleconverter nodig,” zegt Vyn. “Voor een rietzanger van 12-15 cm moet je een afstand van 5 meter hebben.”
ISO
De ISO-instelling bepaalt de hoeveelheid licht die je camerasensor opneemt. Voor portretfoto's (foto's van vogels die stilstaan) kun je een lagere ISO-instelling gebruiken, zoals ISO 400, en je sluitersnelheid verlagen om zoveel mogelijk detail vast te leggen. Voor vogels in beweging kun je tot ISO 800 of meer gaan, hoog genoeg om veel licht binnen te krijgen in een fractie van een seconde. “Als ik op gedrag wacht, gebruik ik een hogere ISO en snellere sluitersnelheid, als voorbereiding op dat moment,” zegt Vyn.
Diafragma
Diafragma betekent de opening in de lens waardoor licht passeert naar de camerasensor, gemeten in F-stops. (Hoe lager het F-stopgetal, hoe groter de opening.) Diafragmaprioriteitsmodus is een camera-instelling (A of Av op het wieltje op de camera) die je kunt gebruiken om het diafragma handmatig in te stellen, en je camera zal automatisch de optimale sluitersnelheid selecteren die erbij past. Als de camera te veel licht waarneemt, wordt de sluitersnelheid verhoogd.
Statief
Als je foto's wilt van vogels zittend op een tak, in een nest of staand in het water, kun je betere foto's maken met een statief. Dankzij de extra stabiliteit kun je de sluitersnelheid vertragen en de scherptediepte vergroten. “Het is leuker om geen statief te gebruiken en rond te lopen,” zegt Filer, “maar als je een portret wilt, is het praktisch.”
Als je vliegende vogels wilt fotograferen, of vogels die snel bewegen op de grond, is stabilisatie van de camera heel belangrijk, maar een statief kan te onhandig zijn. Met een lichtere 200–500 mm telezoomlens en een snelle sluitersnelheid kun je wellicht ook goede foto's maken zonder statief.
Foto's door Joseph Filer
Tips uit het veld.
Houd voor de beste beeldkwaliteit rekening met het volgende advies voordat je in een vogelfotosessie duikt.
Plan vooruit.
Of je nu gewone vogels of zeldzame soorten op het oog hebt, doe eerst onderzoek naar de vogels die je wilt fotograferen. Er zijn betaalbare veldgidsen waarin staat waar je de vogels kunt vinden en wanneer ze het kleurrijkst zijn voor het paarseizoen. Verken daarna de locatie. “Ik heb weinig tochtjes gemaakt waarbij ik landschappen fotografeerde en vervolgens zei: ‘O, daar is een dier, daar ga ik een foto van maken,’” zegt Filer. “Zo werkt het gewoon niet. Je moet je op iets richten.”
Filer adviseert om te beginnen bij het strand of wildreservaten, of een fotoworkshop te volgen waar opnametenten voor je worden opgesteld. Dat zijn tentjes of permanentere structuren waardoor fotografen worden afgeschermd, zodat ze niet zichtbaar zijn voor de dieren.
Pas je aan de habitat van de vogel aan.
Welke opstelling je maakt, hangt af van de vogels die je wilt fotograferen en hoe deze reageren op de nabijheid van mensen. “Als je een moeraswinterkoninkje wilt fotograferen, kun je in het riet gaan zitten en op een bepaald moment komt er wel een vlakbij zitten,” zegt Vyn.
Voor tuinvogels kun je voederplaatsen maken in de buurt van wat natuurlijke takken en in een tentje wachten totdat de vogels gaan zitten. Bij eenden kun je aan de rand van een vijver gaan zitten in een tent of een andere vorm van camouflage, en wachten. “Het hangt allemaal af van de habitat, de soort en het jaargetijde. Dus hoe meer je van het leven van vogels weet, hoe makkelijker het wordt om vogels te vinden, in de buurt te komen en de foto's te maken die je wilt,” zegt Vyn.
Ga vroeg of laat.
Fotografeer niet op het midden van de dag. “Je moet vroeg in de ochtend op pad, of aan het eind van de middag als de zon laag staat,” zegt Filer. Als je midden op de dag een witte vogel probeert te fotograferen, is er te weinig contrast tussen de vogelveren en de lucht.
Maak foto's op de ooghoogte van de vogel.
Je krijgt geen mooie foto's als je vogels van bovenaf fotografeert, of van onderaf met grote afstand. “Als ze in een vijver zitten of op de grond, moet je op je buik gaan liggen, en je moet een vogel niet te hoog in een boom fotograferen,” zegt Vyn.
Fotografeer in RAW-modus.
“In RAW is er zoveel meer detail en kleurverschil dan in JPEG,” zegt Filer. “Je hebt dan veel meer data, en hoe meer data je in die foto hebt voor verlopen en kleurtonen en kleuren, hoe beter.”
Bewerk in Adobe Photoshop Lightroom.
Verbeter je vogelfoto's in Lightroom. Met tutorials over alles, van het verscherpen van je foto's tot manieren om foto's te bewerken met verlopen, is het gemakkelijk om nieuwe vaardigheden op te doen.
Filer gebruikt voor fotoverwerking de Lightroom RAW-converter en werkt met 32-bitsmodus voor bewerkingen. Vyn gebruikt Photoshop Lightroom voor beeldbewerking, maar ook voor de metadata. Hij voegt de naam van de vogelsoort toe, de locatie en het tijdstip waarop de foto is gemaakt. “Lightroom is zeker de beste software,” erkent Vyn. “Alle functies voor trefwoorden en bijschriften maken het zoveel eenvoudiger.”
Beschouw het allemaal als oefening.
Hoe meer foto's je maakt, hoe beter je erin wordt. “Je gaat experimenteren en daarbij ga je fouten maken, en leren,” zegt Filer. “Vrijwel alles wat ik in mijn beginjaren heb gefotografeerd is weg, vervangen door betere dingen. Maar dat is een deel van de pret: proberen om beter te worden.”
Bijdragers
Doe meer met Adobe Photoshop Lightroom.
Bewerk foto's eenvoudig met Lightroom-presets, gebruik Superresolutie, deel foto's moeiteloos vanaf elk apparaat en heb altijd toegang tot je projecten met foto-opslagbeheer in de cloud.
Mogelijk heb je ook interesse in…
Een prachtige landschapsfoto samenstellen.
Ontdek hoe je op een kunstzinnige manier pittoreske taferelen vastlegt met tips voor landschapsfotografie.
Ontdek hoe je prachtige beelden van de nachtelijke hemel maakt.
Duik in een nieuwe wereld en maak kleine onderwerpen groter dan groot met tips voor macrofotografie.
Een inleiding tot het maken van foto's voor documentaires.
Documenteer belangrijke gebeurtenissen en leg het dagelijkse leven vast in een mengeling van kunst en fotojournalistiek.