Uitleg van kleurtemperatuur.
De temperatuur van licht is van invloed op de kleur die licht afgeeft. Begrijp de wetenschap achter kleurtemperatuur in films om ervoor te zorgen dat je scènes de juiste kleuren krijgen.
Wat is kleurtemperatuur en waarom is die belangrijk?
De kleurtemperatuur beschrijft de warmte van zichtbaar licht en wordt gemeten in graden Kelvin. Wetenschappelijk gezien, is al het licht gebaseerd op de straling die een zwart lichaam afgeeft. Een zwart lichaam straalt energie uit die als een lichtbron wordt waargenomen. De kleur van dat licht hangt af van de temperatuur van de energie die wordt uitgestraald. Zo geeft bijvoorbeeld een gloeilamp, door de overeenkomende Kelvin-temperatuur, een warm wit licht af.
Inzicht in kleurtemperatuur is essentieel voor filmmakers en fotografen, omdat het de basis is voor al het postproductiewerk met betrekking tot licht en kleur. Witbalans, kleurcorrectie en kleurgradatie zijn allemaal gebaseerd op de lichttemperatuur. Leer de grondbeginselen van kleurtemperatuur, zodat je de kleur in de camera kunt aanpassen aan de lichtomstandigheden. Zoals iedere filmmaker je zal vertellen, maakt een slimme belichting op de opnamelocatie de latere kleurcorrectie en -gradatie veel eenvoudiger.
De Kelvin-schaal voor kleurtemperatuur.
"Al het licht dat we zien, bevindt zich binnen een kleurenspectrum tussen oranje en blauw, met tinten groen en magenta", legt cinematograaf Mike Leonard uit. De Kelvin-schaal wordt gebruikt om de kleurtemperatuur van een lichtbron te meten. De lagere temperaturen komen overeen met rode, oranje en gele kleuren: het warmere spectrum. Hogere temperaturen komen overeen met blauwe of koelere kleuren. "Wanneer we het over witbalans in camera's hebben, hebben we het eigenlijk over welke kleurtemperatuur wit er als wit laat uitzien, in plaats van dat het een blauwe of oranje zweem heeft", vertelt Leonard.
Filmopnamen maken met de witbalans Tungsten en Daglicht.
Het menselijke oog past zich in verschillende situaties automatisch aan de kleur van het licht aan, maar camera's kunnen dat niet. Je moet op de camera de lichtbalans opgeven, want anders krijgen je beelden een magenta- of blauwachtige zweem. De meeste digitale camera's hebben een voorinstelling voor daglicht en tungsten, maar je kunt de witbalans ook handmatig instellen. Om de juiste witbalans voor een afbeelding in te stellen, wil je in feite oranje ter compensatie van blauw licht of blauw licht ter compensatie van oranje licht toevoegen totdat de witte tonen in de afbeelding echt wit zijn.
Tungsten is ingesteld op 3200 Kelvin (K) en wordt gebruikt voor situaties met binnenverlichting. Niet alle kunstmatige verlichting valt echter precies op 3200 K. Kaarslicht zit aan het laagste, roodste uiteinde van het spectrum. Gloeilampen die een zacht of warm wit afgeven, vallen in het middenoranje bereik. Het koele witte licht van tl-buizen en LED-lampen ligt dichter bij het blauwere uiteinde van het spectrum.
Daglicht wordt ingesteld op 5600 K. Het is de standaardinstelling voor buitenscènes met natuurlijk licht. Buitenlicht is doorgaans koeler en blauwer, dus als je wilt dat een vel wit papier er buiten wit uitziet, moet je de witbalans instellen op 5600 K. Natuurlijk licht biedt veel variatie. Het warme licht van een zonsondergang, of het gouden uur, bevindt zich aan de lagere kant van de schaal, terwijl de temperatuur bij bewolkte dagen hoger is.
De kleurtemperatuur voor je opnamen meten.
De tungsten- en daglichtinstellingen worden het meest als witbalanswaarden gebruikt, maar sommige situaties vereisen een verdere afstelling. Op sets waar gemengde lichtbronnen worden gebruikt, moet je vaak meer op je eigen ogen vertrouwen dan van een vaste regel uitgaan. Zo zullen er in een binnenscène waar er licht via een raam binnenvalt verschillende kleurtemperaturen verspreid over het beeld zijn.
In deze situaties stel je vast wat het dominante licht is en stel je de witbalans daarop af. Als ze allebei min of meer gelijk zijn, deel je het verschil. Je moet de regels kennen om de regels te kunnen overtreden. "Cinematografie kun je vergelijken met koken", zegt Leonard. "Je moet het recept kennen, maar uiteindelijk is je eigen smaak doorslaggevend. Ken je cijfers en instellingen en weet hoe je de nauwkeurigheid met bijvoorbeeld het bereik kunt aanpassen. Als het er niet goed uitziet, verander je het. Je oog is altijd je gids wanneer je bepaalt of je afbeelding er goed uitziet of niet, dus zorg ervoor dat je beeldschermen goed zijn gekalibreerd."
Videograaf Hiroshi Hara raadt aan de witbalans handmatig te kiezen. "Meestal ga ik uit van de tungsten- of daglichtbalans en pas ik de temperatuur aan de situatie aan", vertelt Hara. Bouw de set op rond één kleurtemperatuur, zodat je geen concurrerende witbalansen hebt. "Hoe minder je tijdens de postproductie hoeft te bewerken, des te beter. Je wilt de opname meteen in de camera zo goed mogelijk krijgen", aldus Hara.
Kleurtemperatuur gebruiken tijdens de postproductie.
De beslissingen die je op de opnamelocatie neemt, spelen een cruciale rol tijdens de postproductie, wanneer de kleurbalans van invloed is op het kleurgradatieproces. Dit proces bestaat uit twee handelingen: kleurcorrectie en kleurgradatie.
Kleurcorrectie
Bij kleurcorrectie worden de juiste witbalans, de juiste belichting en het juiste contrast van een afbeelding hersteld. Dit is een wetenschappelijk proces; aan de hand van grafieken kun je de juiste belichting, de zwart- en witwaarden en de witbalans van een afbeelding vaststellen. "Het is jouw taak om een kleurtemperatuur in te stellen waarbij de wittinten in evenwicht zijn, zodat je een goed uitgangspunt hebt voor het creatieve werk", aldus Leonard.
Kleurgradatie
Kleurgradatie is de kunstzinnige kant van kleurcorrectie. Nadat je de waarden hebt uitgebalanceerd, kun je subjectieve keuzen maken om de kleur van het licht aan je wensen aan te passen. Samen met de temperatuur kun je de kleurkwaliteit, ofwel de kleurtint en verzadiging, aanpassen om een bepaalde stijl of stemming te creëren. "Het kan zijn dat je een scène warmer wilt laten overkomen omdat het een emotionele scène is, of dat je de kleur wilt aanpassen aan de oranje gloed van het gouden uur. In deze gevallen zou je de kleurtemperatuur kunnen verlagen om warmere kleuren te krijgen", vertelt Leonard.
Elke stemming en omgeving heeft een andere kleurtemperatuur. Als filmmaker is het belangrijk om te weten welk esthetisch effect elke belichtingssituatie op je video heeft. Vanwege hun koelere kleurtemperatuur werken tl-buizen en helderwitte CFL-lampen (compacte fluorescentielampen) of halogeenlampen goed in een steriele, professionele omgeving. Maar lichtbronnen met warme kleuren, zoals vuur, gloeilampen of een zonsondergang, roepen door hun lagere Kelvin-temperatuur gevoelens van nostalgie en warmte op.
Vertrouwd raken met Kelvin.
Hoe je de kleurrendering ook aanpakt, het begint met een evenwichtige kleurtemperatuur. Als je de wetenschap achter kleurtemperatuur weet, is het gemakkelijker om het gewenste resultaat te krijgen wanneer je je video creatief gaat bewerken. Je kunt oefenen met de stappen van kleurcorrectie in Adobe Premiere Rush. Hoe meer je met verschillende scènes in bewerkingssoftware werkt, des te sneller je de juiste balans voor de kleurtemperatuur hebt en de juiste beslissingen op de camera zelf neemt.
Bijdragers
Doe meer met Adobe Premiere Rush.
Maak en bewerk video's – op je telefoon, tablet én desktop. Bewerk professioneel ogende video's en deel ze op social media.
Mogelijk heb je ook interesse in…
Ontdek hoe je met vloggen aan de slag gaat en publiek trekt.
Maak je foto's scherper en zorg voor de juiste belichtingstijd door de histogramtool te gebruiken.
Leer hoe je histogrammen gebruikt om ruis te verminderen en de details in je foto's te versterken.
Ontdek hoe je momenten met veel beweging toch scherp vastlegt door de sluitertijd aan te passen.
Nachtfotografie.
Weinig licht hoeft niet gelijk te staan aan slechte kwaliteit met deze tips voor geslaagde nachtfoto's.