Zdjęcia dzikiej przyrody należą do najbardziej wymagających technicznie i wyczerpujących dziedzin fotografii amatorskiej i zawodowej. Z naszego kompletnego przewodnika pełnego wskazówek z zakresu fotografii dzikiej przyrody dowiesz się, jak robić dobre zdjęcia.

Wprowadzenie do fotografii dzikiej przyrody

Robiąc zdjęcia dzikiej przyrody, możesz zwiedzić cały świat. Może uda Ci się uchwycić gepardy goniące antylopę w Afryce subsaharyjskiej lub drozdy wygrzewające się w Twoim ogrodzie. Możesz robić zdjęcia na lądzie, w powietrzu lub na morzu, w pokrytych śniegiem górach lub na słonecznych wybrzeżach, w lokalnym lesie lub w parku narodowym. Ten typ fotografii jest jednak wymagający bez względu na to, gdzie robisz zdjęcia.

Zdjęcia dzikiej przyrody — zagrożenia

Fotografowanie dzikich zwierząt daje dużo satysfakcji, ale pewne ujęcia wiążą się z ryzykiem. Fotografowie nie powinni podchodzić zbyt blisko zwierząt, więc zawsze zachowuj odległość i nie zbliżaj się do nich bezpośrednio.

Umiejętności potrzebne do robienia zdjęć dzikiej przyrody

Fotografowanie dzikich zwierząt wymaga różnego rodzaju umiejętności. Obejmują to obsługę aparatu oraz inne, nietechniczne umiejętności, które przydają się w pracy i w domu. Dzięki nim możesz rozwinąć następujące zdolności:

• Obsługa aparatu. Musisz umieć obsłużyć aparat i jego główne ustawienia — czas otwarcia migawki, przysłonę i ISO. Wiele zwierząt porusza się bardzo szybko i cicho, a inne zwierzęta można zobaczyć tylko w nocy.
• Znajomość dzikiej przyrody. Najlepsi fotografowie dzikiej przyrody rozumieją zwierzęta, którym robią zdjęcia. Znają ich sposób poruszania się oraz, gdzie one mieszkają i jak się zachowują. Wybierz cel dla aparatu i nie spuszczaj go z oczu — zrobienie zdjęcia zebrze to nie to samo co fotografowanie krów.
  
• Cierpliwość i odosobnienie. Czasami na pojawienie się zwierzęcia i udane zdjęcie trzeba czekać długie godziny, a nawet dni. Cierpliwość ma kluczowe znaczenie. Równie ważna jest zdolność do czekania w ciszy i odosobnieniu.
  

Pierwsze kroki ze zdjęciami dzikiej przyrody

Fotografia dzikiej przyrody i zwierząt kojarzy się z czymś prestiżowym — na przykład ze stadem gazel galopujących po równinach Afryki Południowej. Jeśli jednak dopiero zaczynasz przygodę z dziką przyrodą, na początku lepiej jest stawiać małe kroki.

Pięć wskazówek dla początkujących fotografów dzikiej przyrody

1. Zacznij w domu. Poćwicz robienie zdjęć na swoim zwierzęciu domowym lub latających w ogrodzie ptakach, takich jak wróble.
2. Poznaj najbliższą okolicę. Dowiedz się, jakie zwierzęta żyją w Twojej okolicy, i skoncentruj na nich obiektyw.
3. Przygotuj się. Zobacz, jak inni fotografowie uchwycili dane zwierzę w obiektywie, i przeczytaj przewodniki online.
4. Ubierz się odpowiednio. Czekanie może się wydłużyć. Kup dobrą nieprzemakalną odzież i ubierz kilka warstw koszulek oraz sweter.
5. Rób zdjęcia. Rób dużo zdjęć i wyciągaj wnioski. Nie zniechęcaj się, jeśli wyniki nie od razu są zadowalające.

Odkryj więcej wskazówek z zakresu fotografii przyrody

Najlepsze aparaty najlepsze do robienia zdjęć dzikiej przyrody

Jeśli zdjęcia dzikiej przyrody i zwierząt mają sprostać Twoim oczekiwaniom, potrzebujesz dobrego aparatu, takiego jak lustrzanka cyfrowa lub aparat bezlusterkowy.

Lustrzanki cyfrowe

Są to najlepiej znane aparaty z wyższej półki, które doskonale nadają się do robienia zdjęć dzikiej przyrody. Zawierają specjalny mechanizm z lustrem, dzięki któremu powstaje zdjęcie. Lustrzanki cyfrowe zapewniają najwyższą jakość każdego rodzaju zdjęć. Łączą w sobie duże czujniku obrazu (np. pełnoklatkowe i APS-C), dużą szybkość robienia zdjęć oraz elastyczność w doborze obiektywu.

Najpierw kupuje się korpus aparatu, a następnie wymienne obiektywy do różnego rodzaju zdjęć.

Dowiedz się więcej o lustrzankach cyfrowych

Aparaty bezlusterkowe

Stanowią one główną alternatywę dla lustrzanek cyfrowych i równie dobrze nadają się do robienia zdjęć dzikiej przyrody. Choć parametry tych aparatów są podobne do lustrzanek cyfrowych, różnią się one sposobem działania. Obraz jest w nich rejestrowany bez użycia luster (stąd nazwa „bezlusterkowe”). Główną zaletą aparatów tego typu jest większa swoboda w znalezieniu idealnego ujęcia. W korpusie nie ma lustra, więc te aparaty są lżejsze i mniejsze niż lustrzanki cyfrowe.

Najważniejsze funkcje aparatu przydatne w fotografii dzikiej przyrody

Poniższe funkcje są szczególnie ważne podczas robienia zdjęć dzikich zwierząt.

• Czujniki. Czujnik obrazu ma kluczowe znaczenie w oddawaniu szczegółów. Przechwytuje on światło podczas robienia zdjęcia. Większe czujniki przechwytują więcej światła, dzięki czemu zdjęcia mają naturalne barwy i zawierają wiele szczegółów. Najlepszą jakość zapewniają czujniki pełnoklatkowe i APS-C.
• Obiektywy. Zdjęcia dzikiej przyrody robi się zwykle z większej odległości. Lustrzanka cyfrowa lub aparat bezlusterkowy ze zmiennym powiększeniem albo teleobiektywem zapewnia lepszą jakość zdjęć i więcej szczegółów. Najlepsze efekty uzyskasz, używając obiektywów z powiększeniem i dłuższą ogniskową (mm).
  
• Autofokus. Autofokus (AF) pomaga w ustawieniu ostrości aparatu na wybrany przedmiot. Punkty skupienia śledzą obiekt poruszający się w kadrze. Jest to szczególnie ważne, gdy często robisz zdjęcia szybkich zwierząt.
  
• Odporność na warunki pogodowe. Zarówno lustrzanki cyfrowe, jak i aparaty bezlusterkowe są dostępne w wersjach odpornych na warunki pogodowe. Jeśli zamierzasz spędzić długi czas na wolnym powietrzu i robić zdjęcia w deszczu czy śniegu, może to być dobre rozwiązanie.
  
• Ustawienia ręczne. Lepsze zdjęcia dzikiej przyrody wymagają pełnej kontroli nad aparatem — podobnie jak gwiazdy rocka panują nad gitarą. Do tego potrzebujesz ręcznych ustawień czasu otwarcia migawki, przysłony i ISO.

Dobieranie odpowiednich ustawień aparatu

Aby właściwie ustawić aparat pod kątem zdjęć dzikiej przyrody, musisz zrozumieć pojęcia trójkąta ekspozycji, czyli czas otwarcia migawki, przysłonę i ISO, a także zależności między nimi.

Czas otwarcia migawki

To ustawienie określa czas, przez jaki migawka aparatu jest otwarta podczas robienia zdjęcia. Możesz nim sterować za pomocą priorytetu migawki, oznaczonego literami S lub TV na pokrętle aparatu.

Czas otwarcia migawki jest mierzony w ułamkach sekundy. Przy krótkim czasie otwarcia migawki (1/125 lub szybciej) możesz zatrzymać ruch na zdjęciu. Dlatego jest to kluczowa umiejętność do opanowania w fotografii dzikiej przyrody. Zdjęcia, na których widnieje w pełni rozciągnięty gepard lub ptak z rozciągniętymi skrzydłami lądujący na powierzchni jeziora, prawdopodobnie zostały zrobione z krótkim czasem otwarcia migawki.

Dowiedz się więcej o czasie otwarcia migawki

Przysłona

To ustawienie określa, ile światła wpada do aparatu. Przysłona to mały otwór, którego wielkość można regulować za pomocą ustawienia priorytetu przysłony. Sposób działania przysłony przypomina ruch źrenic, które rozszerzają się i kurczą w zależności od natężenia światła.

Priorytet przysłony ma oznaczenie A lub AV na pokrętle aparatu. Ta wielkość jest mierzona przez tak zwaną liczbę przysłony. Przy szeroko otwartej przesłonie możesz uchwycić niską głębię ostrości, czyli wyostrzony przedmiot na pierwszym planie i rozmazane tło, co nadaje zdjęciu tajemniczą atmosferę.

Dowiedz się więcej o przysłonie

ISO

To ustawienie pozwala rozjaśnić lub ściemnić zdjęcie. Określa ono czułość aparatu na światło i zwykle służy do skompensowania słabego lub intensywnego światła dziennego.

Nie steruje się nim przy użyciu pokrętła aparatu, tylko za pomocą przycisku z tyłu aparatu lub na ekranie dotykowym. Jeśli robisz zdjęcia ptaków w rezerwacie przyrody w pochmurny dzień, podniesienie wartości ISO (do 400) pozwoli uzyskać lepszy efekt.

Dowiedz się więcej o ISO

Najlepszy obiektyw do robienia zdjęć dzikiej przyrody

Dobór odpowiedniego obiektywu jest niezwykle ważny przy kompletowaniu aparatu do fotografowania dzikich zwierząt. Większość fotografów przyrody korzysta z lustrzanek cyfrowych lub aparatów bezlusterkowych, w których można wymieniać obiektywy. Oto niektóre obiektywy, które najlepiej nadają się do fotografii dzikiej przyrody:

Obiektyw ze standardowym powiększeniem

Obiektyw ze standardowym powiększeniem jest dla fotografa dzikiej przyrody tym, czym dla murarza jest kielnia. W zestawie narzędzi będzie to podstawowy składnik, dzięki któremu zrobisz bliskie ujęcie, znajdując się w bezpiecznej odległości od miejsca zdarzenia. Ma on pewien zakres powiększenia, czyli pozwala robić zdjęcia przy różnych wartościach ogniskowej. Jakie cechy powinien mieć odpowiedni obiektyw z powiększeniem?

• Regulowana ogniskowa (18–200 mm)
• Szeroko otwarta przysłona w całym zakresie powiększenia
• Wbudowana stabilizacja obrazu

Teleobiektyw

Teleobiektyw, często mylony z obiektywem z powiększeniem, również pozwala przybliżyć przedmioty znajdujące się w oddali. Jednak działa nieco inaczej niż obiektyw z powiększeniem oraz ma dłuższą stałą ogniskową i większe powiększenie. To za ogromną ogniskową i możliwość znacznego przybliżania oddalonych obiektów fotografowie dzikiej przyrody uwielbiają teleobiektywy. Dostępne są m.in. następujące rodzaje teleobiektywów:

• Standardowy — odpowiedni do zdjęć z małą głębią ostrości
• Super — doskonały do fotografii dzikiej przyrody

Obiektyw makro

Obiektywy tego typu służą do robienia bardzo dużych zbliżeń. Niezwykle szczegółowe zdjęcia kolorowych owadów i roślin są najczęściej robione za pomocą obiektywu makro. Istnieje nawet związana z nimi dziedzina — fotografia makro. Jakie cechy powinien mieć odpowiedni obiektyw makro?

• Szeroki zakres ogniskowej (35–200 mm)
• Szybki ponaddźwiękowy autofokus
• Precyzyjne pokrętło do ręcznej regulacji ostrości

Gdzie robić zdjęcia dzikiej przyrody

Zaletą fotografii dzikiej przyrody jest to, że naturę znajdujemy wszędzie dookoła nas. Możesz wybrać się w znane miejsca na drugim końcu świata albo udać się do własnego ogrodu lub pobliskiego parku. Oto kilka przykładów miejsc, które warto odwiedzić:

• Mokradła. Ujścia rzek i rezerwaty są doskonałym miejscem do ćwiczenia fotografii ptaków. Są one rozsiane po całym kraju, a w wielu z nich znajdziesz wygodne kryjówki, w których można rozstawić sprzęt.
• Lasy.Na terenach leśnych żyje wiele różnych gatunków. Możesz tam uwiecznić niesamowite okazy, od jastrzębi po wiewiórki.
• Parki narodowe. Liczne parki narodowe tętnią dziką przyrodą. W Peak District zobaczysz głuszce, a nad jeziorami napotkasz owce Herdwick. 

Pozostały sprzęt potrzebny do robienia zdjęć dzikiej przyrody

Oprócz aparatu i obiektywu do fotografii dzikiej przyrody potrzebne są też inne elementy. Oto niektóre z nich:

• Statyw. Stanowi podstawowy element wyposażenia. Umożliwia stabilne ustawienie aparatu podczas robienia zdjęć ptaków za pomocą teleobiektywu.
• Tuleje przedłużające. Pozwalają one przybliżyć fotografowany przedmiot przez wydłużenie ogniskowej. (Nie są to obiektywy optyczne).
• Zdalne spusty migawki. Dzięki nim zrobisz zdjęcie bez dotykania aparatu.
• Wodoodporna osłona na obiektyw. Chroni obiektyw z powiększeniem lub teleobiektyw przed deszczem.

Robienie zdjęć zwierzętom — trzy podstawowe zasady

Fotografia dzikiej przyrody może wiązać się z pewnymi trudnościami. Z powodu ogromnej różnorodności gatunków nie ma uniwersalnego rozwiązania. Jednak poniższe wskazówki dotyczące fotografii dzikiej przyrody powinny ułatwić robienie zdjęć.

• Nie zbliżaj się nadto. Fotografowie dzikiej przyrody nie korzystają z teleobiektywów i obiektywów z powiększeniem dla zachcianki. Podejście zbyt blisko może być niebezpieczne. Zawsze pamiętaj, że zwierzęta robią co mogą, aby przetrwać spotkanie z drapieżnikiem.
• Zaczekaj, aż zwierzęta podejdą do Ciebie. Nie chodź za dzikimi zwierzętami. Zachowaj bezpieczną odległość i obserwuj je, aż pojawią się w kadrze.
• Okaż szacunek. Jesteś na terenie zwierząt. Zawsze szanuj przyrodę i siedliska zwierząt. Jeśli to konieczne, uzyskaj zezwolenie na wstęp.

Fotografowanie dzikich zwierząt

Gdy robisz zdjęcia zwierząt w ich naturalnym środowisku — samotnej owcy na wrzosowisku czy zająca wyłaniającego się z pola kukurydzy — pamiętaj o przestrzeganiu powyższych zasad. Zachowaj bezpieczną odległość i uszanuj ich terytorium. To dlatego prawdopodobnie potrzebujesz aparatu z obiektywem z powiększeniem.

„Gdy użyjesz obiektywu o średnim zasięgu, ptak będzie w kadrze, ale tylko jako mała plamka” — wypowiada się fotograf Jeff Carlson w temacie fotografii przyrody.

Fotografowanie zwierząt domowych

W przypadku zwierząt domowych robienie zdjęć przebiega nieco inaczej. Te zwierzęta są udomowione, więc oswojone z ludźmi. Koty i psy łatwiej jest uchwycić w odpowiedniej pozie na zdjęciu niż dzikie zwierzęta. Zwierzę domowe może zareagować tak, jak chcesz.

„Naucz się wydawać dziwne dźwięki i nie wstydź się — zwykle każdy dźwięk wywołuje kilka reakcji” — mówi fotograf Carli Davidson na temat fotografii przyrody.

Fotografowanie gatunków egzotycznych

Najlepsze zdjęcia dzikiej przyrody często powstają w egzotycznych miejscach, takich jak Masai Mara czy amazoński las deszczowy. Obiektywy z dużym powiększeniem pozwalają uzyskać większe zbliżenie na zwierzęta, takie jak spacerująca zebra lub stado żyraf. W przypadku owadów i małych żab warto użyć obiektywu makro, aby zrobić kolorowe i szczegółowe zdjęcie przy dużym zbliżeniu.