Örnek hızları genellikle kilohertz (kHz) veya saniye başına döngü kullanılarak saniye başına ölçülür. CD'ler genellikle 44,1 kHz'de kaydedilir; yani her saniyede 44.100 örnek alınmıştır. 

Örnek oranlarını öğrenirseniz daha doğru kayıtlar oluşturabilirsiniz. Bu dijital kopyayı aldıktan sonra ses kalitesinden ödün vermeden değiştirebilir, miksleyebilir ve düzenleyebilirsiniz.

Kaydınızın son ses kalitesi örnekleme hızından daha fazlasına dayanır; bit derinliği de bu konuda rol oynar.

Bit derinliği/hızı nedir?
 

Ses kaydı yaparken aldığınız her örnek bilgisayarınızın "bitlerine" kaydedilmelidir. Bir örneği kaydetmek için ne kadar çok bit kullanırsanız ses üretimi o kadar iyi olur. 

Başka bir deyişle, yüksek bit derinliğiyle birlikte yüksek örnekleme hızı (yani "bit hızı" veya "örnek formatı"), kayıtlarınızda en iyi ses kalitesini sağlar. Bit derinliği ne kadar yüksek olursa dinamik aralık da o kadar yüksek olur. 

Dinamik aralık, kaydınızın en düşük ve en yüksek ses düzeylerini içeren bölümleri arasındaki farktır. Bu değer desibel -veya dB- cinsinden ölçülür. İnsan kulağı en fazla 90 dB'ye kadar sesleri duyabilir ancak bu seviyenin üzerinde kayıt yapmak daha yumuşak seslerin yüksek kaliteli ses için yükseltilmesine olanak tanır. 

8 bit ses.

Bu oldukça düşük kaliteli bir üretimdir ve insan duyusunun yaklaşık yarı seviyesinde 46 dB ses üretir.  

16 bit ses.

İnsan kulağının genellikle 96 dB seviyesine kadar ses duyabildiği yerdir.

24 bit ses.

145 dB seviyesi insanların duyabileceği aralıktan çok daha yukarıda olsa da, temelinde dijital beyaz parazit olarak tanımlanan gürültü tabanını azaltmak için bu seviyede çalışmak faydalı olabilir. 

32 bit yüzer ses.

Bu neredeyse sonsuz desibel düzeyleri sunarken, yalnızca, sınırlayıcı yardımı olmadan kaydedilmesi gereken ani yüksek seslerde olduğu gibi süper yüksek kaliteli ses için kullanılır.

Standart ses örnek hızı neden 44,1 kHz'dir?

Günümüzde birçok kayıtta 44,1 kHz örnekleme hızı kullanılır ve bu, CD'ler için standarttır. Bu durum kısmen örnek hızlarının nasıl işlev gördüğüne ve insanların duyma yetilerine göre değişir.

Örnek hızları ilk olarak 1940'larda Nyquist-Shannon teorisi kapsamında tartışma konusu oldu. Bu teoride, tüm örnek hızlarının orijinal kaydın iki katı frekansta olması gerektiği, aksi takdirde sesin kaynağına uygun olarak üretilemeyeceği belirtiliyordu. 

İnsan kulağı 20 hertz (20 Hz) ile 20 kilohertz (20 kHz) arasında ses duyabilir. 44,1 kHz, insanın işitme yeteneğinin en üst aralığının iki katından fazladır, bu nedenle teoriye göre çok doğru bir üretim sağlar.  

Bazı kişiler tüm sesleri yakalamak için yine de daha yüksek örnekleme hızlarında kayıt yaparlar. Bu sesleri orijinal kayıtlarda duymayız ancak 192 kHz'de kaydedilmiş bir ses örneğinin perdesi düşürüldüğünde o ana dek duyulmayan frekanslar duyulur hale gelir. Ses daha düşük bir örnek hızında kaydedilip sonrasında perdesi düşürülürse sesteki yüksek frekanslar kaybedilmez. 

Ancak daha yüksek bir örnek hızında kayıt yapsanız bile bu kayıt muhtemelen, birçok modern ses sistemlerinin ayarlandığı 44,1 kHz değerine geri dönüştürülecektir. 

Başka hangi örnek hızları ne için kullanılıyor?

CD ses standardı 44,1 kHz iken, diğer örnek hızlarının neden var olduğunu merak edebilirsiniz. Bahsettiğimiz üzere, yüksek örnek hızları beyaz parazit olmadan daha net ses sağlayabilir. Bu örnek hızları seste ustalaşmak ve ses miksajı için de faydalı olabilirler. Bazı sesleri duyamasak bile, daha yüksek örnekleme hızı kayıtlarında bulunurlar ve bu nedenle yine de manipüle edilebilirler. 

48 kHz.

Bu örnekleme hızı da 44,1 kHz ile birlikte standart bir hız olarak kullanılır. Ancak belirli bir hızda kaydedilen ve başka bir hızda çalınan sesler hızlanabileceğinden ya da yavaşlayabileceğinden bu sesleri yine de kontrol edin.

88,2 kHz.

Bu, yüksek çözünürlüklü kayıtlar için artık altın standarttır. Bu örnekleme hızının kullanılması, analogdan dijitale dönüştürme sırasında daha az bozulma ("örtüşme" adı verilir) üretir ve miks ve mastering işlemlerinde daha fazla özgürlük sağlar. 

96 kHz.

Bu örnekleme hızı, 88,2 kHz'ye benzer şekilde ses miks ve mastering işlemlerinde daha fazla seçenek sağlar. Ancak, bilgisayarınız ek bilgileri işleyemez ve gerekli depolama alanına sahip olmazsa bu yüksek hızlarda çalışmak sorun olabilir. 

192 kHz.

Bazı raporlarda, bu kadar yüksek örnek hızlarında kayıt yapmanın sesinizde seğirmeler gibi sorunlara neden olabileceği belirtiliyor. Ayrıca bunun gerektirdiği işlemlerin üstesinden gelebilecek bilgisayarlar bulmak da zordur. Gerçekten de yalnızca yüksek frekanslı sesleri yavaşlatmak için kullanışlıdır.

Bir ses dosyasını kaliteden ödün vermeden sıkıştırabilir miyim?

Yüksek örnekleme hızlarıyla çalışırken oluşturduğunuz dosyaların boyutu büyük olacaktır. Bir dosyanın ne kadar büyük olacağını anlamak için şu hesaplamalardan faydalanabilirsiniz:

• Örnek hızı (Kilohertz değil, hertz cinsinden) x bit hızı x Kanal sayısı x Saniye sayısı = toplam bit
  
  
• Toplam bit/8 = bayt
  
  
• Bayt/1.000.000 = megabayt veya MB

Örneğin: 

44.100 Hz x 16 bit x stereo kayıt için 2 kanal x 4400 saniye (74 dakikalık bir CD kaydı) = 6.209.280.000 bit – veya yaklaşık 6,2 milyar bit

6.209.280.000 bit/8 = 776.160.000 bayt veya 776 milyon bayt

776.160.000 bayt / 1.000.000 = 776,16 MB

Dosya boyutunu küçültme.

Bu boyuttaki dosyaları iletmek ve bu dosyalarla çalışmak zor olabilir. Dosya boyutunu küçültmek bir seçenektir. 

MP3 dosyalarının kullanılmaya başlamasından bu yana ses sıkıştırmak yaygın bir uygulamadır. Bu tür dosyalar, sesin kalitesi üzerinde çok az etkiyle sıkıştırılmasına olanak tanımıştır. Birçok bilgisayarda ve bazı web sitelerinde yapılabileceği şekilde ses dosyalarını MP3'e dönüştürmek bazı durumlarda dosya boyutunu 10 kat düşürebilir. Bu işlem bunu, insan kulağının duyamayacağı kaydedilmiş sesleri kaldırarak yapar.

Ses dosyanızı Adobe Audition ile sıkıştırmak için kaydederken MP3 dosya formatını seçmeniz yeterlidir. MP3'e yalnızca bir kez sıkıştırmanız önemlidir, aksi takdirde bir dosyanın yeniden sıkıştırılma riski vardır. Bu, kalıntı sesleri (veya ses hatalarını) daha belirgin hale getirebilir.

MP3'ler ya 128 kbps'ye ya da daha yakın zamanda yaygınlaşan 256 kbps ve 320 kbps'ye sıkıştırılır. Buna, çoğu insan bunu duyamasa bile, ses kalitesinde gerçek bir kaybın yaşandığı "kayıplı" sıkıştırma denir. 

Kayıpsız sıkıştırma.

Alternatif olarak kayıpsız bir sıkıştırma da vardır. Bu işlemde ses kalitesi kaybedilmeden dosya boyutu küçültülür. Sesler kaldırılmak yerine, veriler dosyaya daha verimli bir şekilde yeniden yazılır. Bu dosya boyutları MP3'lerden daha büyüktür; genellikle dosya boyutunu orijinalin onda biri kadar küçültmek yerine yarısı kadar küçültür. 

Bu tür dosyalar genellikle günlük kullanımda kullanılmaz, daha çok ses depolamak için kullanılır. Bu dosyaların ana tipleri FLAC, WavPack, Monkey's Audio ve ALAC'dir (Apple Kayıpsız). 

Adobe Audition'da ses dosyasını farklı bir örnek hızına dönüştürme.
 

Adobe Audition'ı kullanarak bir ses dosyasını kolaylıkla farklı bir örnek hızına dönüştürebilirsiniz.

Öncelikle, bilgisayarınızdaki ses kartının hangi örnek hızını desteklediğini kontrol edin çünkü bu değerler sınırlı olabilir. Ardından şu adımları uygulayın:

1. Waveform Editor (Dalga Biçimi Düzenleyici) > Edit (Düzenle) > Convert Sample Type (Örnek türünü Dönüştür) öğesine tıklayın veya durum çubuğunun Sample Type (Örnek Türü) bölümüne çift tıklayın
   
   
2. Numune Oranı listesinden istediğiniz yeni oranı seçin veya metin kutusuna özel bir oran girin
   
   
3. Gelişmiş öğesine tıklayın, ardından Kalite kaydırıcısını sürükleyerek örnek dönüşümünün kalitesini ayarlayın
   
   
4. Bozulmayı/örtüşme parazitini önlemek için Pre/Post Filter (Ön/Son Filtre) öğesini seçin
   

Adobe Audition'da bulunan ses örnekleri, karıştırma ve kalıp oluşturma özelliklerinin tamamını keşfedin.