Concertfotografie.

Informele versus professionele concertfotografie.

Iedereen kan met zijn of haar mobieltje een paar foto's op een livemuziekevenement maken. Maar op veel locaties is het maken van foto's niet toegestaan en de kans dat je vanuit de menigte fraaie foto's krijgt is vrij klein. Voor het maken van mooie concertfoto's voor een documentaire of journalistieke doeleinden, moet je wat veldwerk doen. "Het is een formeel proces", zegt fotograaf Mark Tepsic. "Je hebt de juiste accreditatie, de juiste vaardigheden én aardig wat ervaring nodig."

In dit soort muziekfoto's wil je idealiter het gevoel en de sfeer van de show vastleggen en de show op een getrouwe manier weergeven. Het is een manier om de artiesten en hun liveoptredens te waarderen, en het biedt mensen die er zelf niet bij konden zijn, de mogelijkheid om een recensie te lezen, de bijbehorende beelden te zien en een idee te krijgen van wat ze hebben gemist.

"Vaak moet je accreditatie van een publicatie, een locatie of een artiest krijgen. Bovendien moet je de regels en het proces rond het maken van foto's tijdens een concert kennen. Je moet ook weten hoe die foto's daarna worden bewerkt, gepubliceerd en aan de eindklant worden aangeleverd", aldus Tepsic.

Verken de wereld van livemuziek.

Kleine en grote locaties

Voor geweldige concertfoto's moet je je aan de omgeving kunnen aanpassen. Een intieme show in een jazzclub verlangt een andere strategie dan een popconcert in een voetbalstadion of een gigantisch festival in de openlucht met meerdere podia. Dus wanneer je aan de slag gaat met concertfotografie, denk dan aan de locatie, de muziekstijl en het publiek.

"Als je met concertfotografie begint en je een portfolio wilt opbouwen, kun je het beste beginnen met een kleine locatie met een lokale band", adviseert Tepsic. "Vaak mag je daar je camera mee naartoe nemen en wat foto's maken, of moedigen ze je zelfs aan om dat te doen. Je krijgt er niets voor betaald, maar je doet het om je portfolio op te bouwen. Het helpt de band, het helpt de locatie en er zijn eigenlijk geen beperkingen."

Binnen- en buitenevenementen

Binnenconcerten lijken op foto's doorgaans dynamischer vanwege de heldere lampen die op de artiesten zijn gericht. Op sommige kleine locaties is er echter weinig licht, wat het lastig kan maken om een mooie foto te krijgen. "Als je een portfolio kunt samenstellen van goede foto's die bij echt slechte belichting op een kleine locatie zijn genomen, kunnen publicaties erop aan dat je later de juiste foto zult maken", aldus Tepsic.

Het weer en het tijdstip van een uitvoering in de openlucht kunnen van invloed zijn op je werk als concertfotograaf. Buitenshows die overdag plaatsvinden zijn een prima beginpunt, omdat de meeste DSLR-camera's beter werken bij meer licht. Als fotograaf wil je het liefste bij natuurlijk licht werken, maar zorg er in elk geval voor dat je de juiste camera-apparatuur bij je hebt en dat je je apparatuur in geval van regen kunt beschermen.

Bereid je voor op het concert.

Zorg voor de juiste accreditatie.

Je hebt een fotopas nodig om beroepsmatig concertfoto's te mogen maken. Om er één te krijgen, moet je proactief zijn en vóór de show contact opnemen met publicaties, promotors, publiciteitsagenten en locaties en hun je portfolio sturen. Door samen te werken met gevestigde organisaties, is het gemakkelijker om de juiste toestemming te krijgen. Vind een mentor die je kan introduceren en die je kan helpen om contacten op te bouwen.

Doe onderzoek naar de band.

Verdiep je tijdens je voorbereidingen op de show in de band en de artiesten. De grootte van de band, de muziekstijl en de instrumenten die ze spelen, zullen van invloed zijn op de manier waarop je de show documenteert. Zoek ook uit wat de setlist van de band is en bekijk opnamen van eerdere shows, zodat je een idee krijgt van wat je wilt fotograferen. Ga ook zeker na welke nummers ze eerst spelen, omdat dit de podiumverlichting en -inrichting kan bepalen.

Maak je vertrouwd met de locatie.

Op sommige locaties kun je concertfoto's vanaf de zijkant van het podium nemen. Soms kun je ook foto's nemen vanuit de bak, een beveiligd gedeelte tussen de voorkant van het podium en het publiek. Op andere locaties maak je waarschijnlijk opnamen vanaf de locatie met het geluidspaneel, de plek waar geluidstechnici de geluidskwaliteit en de geluidsniveaus tijdens het concert aanpassen.

Als je vanaf de plek met het geluidspaneel opnamen maakt, ben je verder weg van het podium, dus neem een telelens mee om mooie close-ups van de artiesten te kunnen maken. Waar je tijdens de opnamen staat, zal afhangen van de beperkingen die op de locatie gelden en de voorkeuren van de artiest.

Houd je aan de standaarden die in de branche gelden.

"De regels voor de meeste concerten volgen een branchestandaard, en je leest ze in vrijwel elke acceptatie-e-mail die je krijgt. Als je tijdens de show opnamen mag maken, mag dat doorgaans alleen tijdens de eerste drie nummers en mag je geen flitser gebruiken", legt Tepsic uit. Tenzij anders aangegeven, geldt een fotopas alleen voor de eerste drie nummers van het concert; daarna wordt van muziekfotografen verwacht dat ze vertrekken.

De focus van de show ligt op de band en het publiek, dus je wilt niet dat een grootse entree of de sfeer door felle flitsen wordt verpest. Houd je altijd aan de regels als je een goede indruk wilt achterlaten.

Neem de juiste camera-apparatuur mee.

Zoals voor elke stijl van fotografie geldt, moet je de juiste apparatuur hebben. Je hebt een camera nodig die bij weinig licht goed werkt, dus overweeg een DSLR-camera aan te schaffen, zoals een Canon of Nikon, en een paar verschillende lenzen. "Wat je echt flexibiliteit geeft, is een 24–70mm zoomlens met een vrij grote lensopening, in combinatie met een eenvoudige DSLR-camera of spiegelloze camera. Dat is voldoende om prachtige foto's voor je portfolio mee te maken", aldus Tepsic.

Veel ervaren fotografen nemen verschillende camera's mee, elk met een eigen lens, zodat ze tijdens de show geen lenzen hoeven te verwisselen. Omdat concerten vaak een hoog tempo en spannend verloop hebben, kan dit tijd besparen en je helpen om de perfecte foto te maken.

Afgezien van de camera en lens, moet je vooral ook extra camerabatterijen en geheugenkaarten meenemen. Vergeet ook de oordopjes niet, want de kans is groot dat je dicht bij het geluidssysteem staat. Het is belangrijk om je gehoor te beschermen, vooral als je van concertfotografie je beroep maakt.

"Mijn voorbereidingen beginnen meestal de avond ervoor. Wanneer ik van een show thuiskom, upload ik meteen mijn foto's naar mijn computer. Dan ga ik ook mijn batterijen opladen en maak ik alles klaar voor de volgende dag", vertelt fotograaf Derek Brad. "Ik zorg ervoor dat ik alles op mijn computer heb en maak er op twee verschillende vaste schijven een back-up van. Vervolgens maak ik mijn geheugenkaarten leeg, zodat mijn camera's klaar zijn."

Waar moet je aan denken tijdens het maken van opnamen?

Pas de camera-instellingen aan.

Houd er rekening mee dat je tijdens de show de lensopening, de sluitertijd en de ISO-instellingen moet aanpassen. Bij de meeste concerten is er weinig licht, wat inhoudt dat je een grote lensopening nodig hebt voor een goede belichting. Als je opnamen maakt in de modus Lensopeningprioriteit, kun je de lensopening van de camera instellen en worden de andere instellingen automatisch daaraan aangepast.

Vertrouw niet op de autofocusinstellingen van je camera. Omdat bandleden zich doorgaans snel over het podium verplaatsen, moet je de instellingen zelf kunnen bijhouden en aanpassen zonder dat de camera het van je overneemt. "Ik moet snel reageren, omdat ik in de handmatige modus fotografeer. Het is dus nooit de fout van de camera als ik die ene foto niet krijg. Het is mijn eigen schuld", aldus Tepsic. 

Leg de sfeer vast.

Bij concerten draait het allemaal om de setting en het gevoel van het evenement; je wilt vastleggen hoe het voelt om er te zijn. Maak daarom verschillende opnamen die een overzicht van de show geven. "Ik probeer de tijd te nemen en de stemming van de show te vatten. En als het een band is, probeer ik altijd van ieder lid van de band een of twee foto's te maken", zegt Brad.

Concertfotografie is een vorm van journalistiek, dus vergeet niet om eens van de camera weg te kijken en het grotere geheel in je op te nemen, zodat je zeker weet dat je geen dingen over het hoofd ziet. Tijdens een show gebeuren er interessante en onverwachtse dingen, dus let op je omgeving en dan maak je misschien wel een unieke foto.

Richt je op de compositie.

Let op de kadering en de compositie in plaats van eindeloos foto's te nemen. Plaats je onderwerp in sommige foto's in het midden en probeer verschillende hoeken en kaders uit (zoals de regel van derden), zodat je verschillende foto's hebt waaruit je kunt kiezen, en ontwikkel je persoonlijke creatieve stijl.

"De regel van derden verandert de compositie volledig. Als ik een artiest van links naar rechts op het podium zie bewegen, zet ik hem aan de linkerkant van mijn focus, omdat ik hem naar de andere kant van de foto leid", legt Tepsic uit. "Maar omdat alles zo snel gebeurt, maak ik fouten en moet ik foto's weggooien. Of ik heb foto's met een andere compositie dan ik oorspronkelijk in gedachten had."