Creatief fotograferen met een lensbal.

Wat is lensbalfotografie?

Lensbalfotografie is een creatieve fototechniek waarbij je een glazen bol gebruikt om een omgekeerde foto te maken. De lensbal werkt als externe lens die bijna hetzelfde effect geeft als een visooglens met vervormde randen en een panoramische zichthoek. "Het licht valt er helemaal doorheen, waardoor het beeld wordt omgekeerd en vervormd en je een ander perspectief krijgt", zegt fotograaf Kevin Vierra.

Deze techniek wordt ook wel glazen-bolfotografie genoemd. Stop dit handige fotografische hulpmiddel in je cameratas zodat je probleemloos allerlei scènes kunt transformeren.

Wat is lichtbreking?

Breking ofwel refractie doet zich voor als licht wordt afgebogen door een voorwerp of dichte massa waar het doorheen valt. De afbeelding die je door een lensbal ziet, is ondersteboven omdat een bolvorm licht op deze manier afbuigt. Hetzelfde gebeurt als je een DSLR-lens gebruikt, vanwege de holle en bolle elementen ervan. Bewust of onbewust heb je waarschijnlijk al foto's gemaakt met lichtbreking.

Kies de lensbal die bij je past.

Welke afmetingen je lensbal heeft, hangt af van je persoonlijke voorkeuren, maar onthoud dat een kleine lensbal lichter is en eenvoudiger te gebruiken en vervoeren, dus geschikter voor beginners. Een grote lensbal creëert een grotere scène, maar het nadeel is dat je niet tegelijkertijd de bal in je hand kunt houden en een foto kunt nemen. Drie veelgebruikte afmetingen zijn 60 mm, 80 mm en 100 mm, respectievelijk small, medium en large. Daarnaast heb je lensballen die in grootte variëren van een knikker tot een meloen. Een lensbal van 80 mm is een handig formaat voor veel professionele fotografen.

Lensballen bestaan vooruit uit drie materialen: loodhoudend glas, loodvrij glas en kwartskristal. Fotograaf Virginia Chase gebruikt een lensbal van K9-kristal, populair vanwege de balans tussen hoge kwaliteit, helderheid en betaalbaarheid.

Waar en wanneer gebruik je een lensbal?

Er is geen goede of verkeerde manier als het om lensbalfoto's gaat. Chase: "Je kunt inzoomen en dicht bij de lensbal blijven of uitzoomen voor het totale plaatje. Elke hoek daartussen is acceptabel. Het hangt van je voorkeuren af en van wat je probeert over te brengen. Hoeveel van de scène wil je laten zien? Wil je dat de kijker de achtergrond ziet? Wil je meer een bokeh-effect creëren?"

"Ik maak veel nachtfoto's en foto's van stadsgezichten", zegt Vierra. "Door de lensbal springen de kleuren in neonlichten en waterspiegelingen eruit. Maar ik ken ook mensen die de lensbal gebruiken voor landschapsfotografie en creatieve portretten."

"Ik houd van natuurfotografie en wildlife-foto's", voegt Chase toe. "Maar de mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt werkelijk alles door een lensbal fotograferen. Het gaat erom wat jij interessant vindt."

Hoe stel je een lensbal op?

Je kunt de lensbal op allerlei manieren positioneren.

Houd hem in je hand vast.

Houd de bal gewoon vóór je. Dit is de meest voor de hand liggende optie, maar niet de eenvoudigste. Je moet met één hand handmatig scherpstellen bij een geringe scherptediepte en de bal in de andere hand stil houden.

Gebruik een assistent.

Vraag iemand om je een handje te helpen. Vierra: "Het is lastig de camera scherp te stellen terwijl je de bal vasthoudt. Dus als je iemand hebt die je een handje kan helpen, is het veel eenvoudiger."

Gebruik een standaard.

Een lensbalstandaard is een geweldige manier om de bal stabiel en veilig te houden. Sommige modellen kun je op je statief schroeven terwijl andere van glas zijn en op een vlak oppervlak kunnen worden gezet.

Maak je eigen standaard.

Tot slot kun je de bal ergens creatief in de omgeving neerzetten. Een van Vierra's meest memorabele foto's is van een reuzenrad dat wordt weerspiegeld in een lensbal op een ijshoorntje. "Ik heb de mijne op een rots, op een stenen muur, in een boom en op het strand gelegd", voegt Chase toe. "Je kunt je lens eigenlijk gewoon overal neerleggen."