De aloude kunst van de selfie.

Aan de hand van zelfportretten kunnen kunstenaars hun vaardigheden ontwikkelen en nieuwe ideeën verkennen. “Het is een manier om te spelen en om te zien hoe creatief je kunt worden,” zegt fotograaf Blake Silva. Wij mensen zijn altijd gefascineerd geweest door afbeeldingen van onszelf. Oude Egyptische kunstenaars schilderden en beeldhouwden zichzelf tijdens het werken. Aziatische en Europese schilders maken al sinds de veertiende eeuw zelfportretten, en de foto met zelfportret is bijna zo oud als de camera zelf.

Wees een parttimemodel.

Maak creatieve zelfportretten om je fotografiestijl te ontwikkelen en je fotografische portfolio op te bouwen. Aangezien je geen hulp nodig hebt, kun je net zoveel tijd gebruiken als je wilt om jouw visie te creëren en vast te leggen.

Je kunt een betere portretfotograaf worden door te leren hoe je jezelf op je gemak kunt stellen voor de camera. “Portretfotografie is een heel intiem soort fotografie. Het gesprek dat je met jezelf voert tijdens zelfportretten om op je gemak te raken en om je eigen issues te begrijpen, helpt je om andere poserende mensen te begrijpen tijdens een fotosessie,” zegt fotograaf Sarah Marcella.

Verken ideeën over zelfportretfotografie. 

Als de enige voorwaarde is dat jij op de foto staat, kun je alles doen wat je wilt. Probeer zelfportretten te gebruiken om met je creatieve fotografie nieuwe richtingen in te slaan. Inspiratie kan overal vandaan komen, en voel je vrij om iets niet goed te doen. “Het hoeft niet perfect te zijn,” zegt Marcella. “Er is niemand om indruk op te maken en je doet het voor jezelf.” 

Kostuum en make-up.

Met een simpele verandering van kleding en wat make-up kun je compleet buiten jezelf treden. Kijk naar het werk van de artiest Cindy Sherman om te zien hoe ver dat kan gaan. Met zorgvuldige make-up en kleding transformeert ze in haar zelfportretten in totaal verschillende personages. Speel een personage of een historische figuur. Je hebt geen kostuumverzameling nodig: wees creatief met de kleren in je kast. Voor haar recreatie van een portret van koningin Elizabeth wikkelde Marcella een regenboogkleurige broek om zich heen en gebruikte de pijpen als mouwen.

Rekwisieten.

Net als een kostuum kan een goed attribuut je foto extra betekenis geven. Zelfs als zijn uitdrukking hetzelfde blijft, wordt een man met een bloem een andere persoon dan een man met een nietmachine. Maar ze kunnen allebei interessant zijn. “Daag jezelf uit om een levenloos object in je kamer te kiezen en ermee te fotograferen. Maak daar het thema van,” zegt Silva.

Filters.

Stel de camera eens op achter een glas water, zodat het licht je gelaatstrekken verbuigt en vervormt. Je kunt ook cellofaan en vaseline gebruiken om een vervagingseffect rondom de randen van het beeld te creëren, of kleurengels om het hele beeld een tint te geven. Je kunt ook het effect van een dubbele opname bereiken als je onder een hoek bij een raam fotografeert. Richt de camera zo dat deze jou en de reflectie in de ruit vastlegt. Creëer een regenboogeffect door een prisma te zetten tussen je lichtbron en je gezicht.

Huisdieren.

Huisdieren kunnen lastig zijn om mee te werken, maar niemand heeft ooit geklaagd dat er te veel huisdieren op een foto stonden. Als je een hond, een kat of een vogel hebt, bekijk dan hoe creatief je kunt zijn voordat ze hun geduld verliezen. Als je een vis hebt, neem dan je tijd.

Lichten.

Voeg mysterie en emotie aan je zelfportretten toe met uitgekiende verlichting. Probeer lichtsnoeren, lampen of kaarsen. Elke lichtbron kan iets unieks aan je afbeelding toevoegen. Experimenteer met het spel van licht en schaduw aan de hand van jaloezieën of gordijnen. Leg het natuurlijke licht van buiten vast en fotografeer tijdens het gouden uur, zodat de laagstaande zon warme kleuren toevoegt.

Spiegels.

Selfies voor de spiegel zijn een standaardkenmerk van het moderne leven, en ze hebben veel kunstzinnig potentieel. Welke nieuwe esthethische kanten kun je vastleggen, welk verhaal kun je voor een spiegel vertellen? Je kunt ook creatief aan de slag met de spiegel zelf. Je kunt denken aan gebroken spiegels, of aan kleine spiegels die maar een deel van het kader vullen. Of onderzoek natuurlijke spiegels in de wereld zoals plassen of vijvers.

Scherptediepte.

Met een geringe scherptediepte kun je de focus instellen op je gezicht of een ander object terwijl alles daarachter wordt vervaagd. Voor dit effect heb je een lens met een lage F-stop nodig, het getal dat de wijdte van het diafragma of de opening van de lens aangeeft. Een lage F-stop betekent een wijder diafragma en daarmee een geringere scherptediepte. Als je licht achter je hebt, kun je een geringe scherptediepte gebruiken om een zachte, vage bokeh-achtergrond te creëren. Experimenten met scherptediepte kunnen je helpen bij experimenten met compositie en de beheersing van je technische tools. 

De meeste apparatuur is optioneel.

Veel DSLR-camera’s hebben tegenwoordig wifi, zodat je een app op je telefoon of tablet kunt gebruiken om de sluiter te sluiten. “Mijn sluiter is ingesteld op een vertraging van twee seconden zodat ik mijn positie kan innemen. Dat doe ik vijftig keer en steeds verander ik mijn gezichtsuitdrukking of positie een beetje,” zegt Marcella. Maar je kunt elke camera met een timer gebruiken, en zelfs de camera op je telefoon kan uitstekende zelfportretten produceren. (De grote zelfportretteerder Robert Mapplethorpe gebruikte jaren lang een Polaroid-instantcamera.)

Met een statief kun je de camera op ooghoogte zetten en ruimte creëren tussen jezelf en de lens. Als je handmatig scherpstelt, kun je een tweede statief gebruiken om op te focussen terwijl je je opname voorbereidt. Maar je kunt ook werken met alles wat je toevallig bij de hand hebt, zoals een ladder of een boekenplank. Als je buiten bent, zoek je een gunstig geplaatste boomholte of rotsformatie. 

Tips voor opvallende zelfportretten.

Als je succesvolle zelfportretten wilt maken, moet je beginnen met een dosis geduld en zelfacceptatie. Besteed niet te veel tijd aan een vergelijking tussen jezelf en andere fotografen of modellen, maar geef jezelf wel veel tijd om de foto's te maken. Zonder hulp kan het veel tijd kosten om de juiste camera-instellingen, posities en uitdrukkingen te vinden.

Geef jezelf toestemming om creatief vast te lopen of geen ideeën meer te hebben. Als je vastloopt, kan dat juist helpen strategieën te ontwikkelen om weer op gang te komen. “Het is prima om soms te merken dat je niet op je creatiefst bent, maar geef het niet op. Werk eraan om je inspiratie terug te krijgen, maar blijf begripvol en vriendelijk tegen jezelf,” zegt Marcella.

Hoewel het maken van zelfportretten een volledig solitaire bezigheid kan zijn waarbij je je eigen regisseur, fotograaf, model en misschien visagist en kostuumontwerper bent, kun je om hulp vragen.