Verfraai video's met mooie bokeh-effecten.

Door de geringe scherptediepte zijn in het beeldmateriaal intrigerende lichtbollen te zien die door het licht tijdens de opname worden gevormd. Geef je cinematografie een esthetisch tintje met bokeh.

Inleiding tot bokeh-effecten.

Bokeh (uitgesproken als bokè) is een techniek die fotografen en cinematografen gebruiken om droomachtige en kunstzinnig vervaagde effecten in foto's of film te creëren. Bokeh is afgeleid van een Japans woord dat "onscherpte" betekent, maar wordt vaak gebruikt voor de esthetische kwaliteit van een vervaagde afbeelding of hoe een vervaagde afbeelding aanvoelt wanneer je ernaar kijkt.

Bokeh verwijst naar de gouden bollen die door het onscherpe licht in foto's ontstaan. "Voor de gemiddelde kijker wordt bokeh gezien als 'esthetischer' of het algehele uiterlijk", legt filmmaker Colin Dougan uit.

Je kunt bokeh-effecten en bokeh-video's maken door met zorg en met strategisch inzicht de juiste lenzen te gebruiken, of door bokeh-effecten in bewerkingssoftware toe te passen. Beide methoden zijn heel doeltreffend, vooral met de digitale tools waarmee je prachtige effecten aan je beeldmateriaal kunt toevoegen.

Video van Colin Dougan

Conceptuele aanpak.

Veel van de beginselen van bokeh-fotografie gelden ook voor bokeh in video: de beste bokeh is een weloverwogen bokeh. Voordat je opnamen kunt gaan maken, moet je nadenken over de compositie als je een mooi bokeh-effect wilt krijgen.

Wanneer je een storyboard voor een scène schrijft, bedenk dan hoe je het beschikbare visuele veld gebruikt om fraaie bokeh-achtergronden en -voorgronden te krijgen. Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat wat je voor ogen hebt, ook daadwerkelijk uitvoerbaar is op de dag van de opname, uitgaande van de belichting, de locatie en de vereisten van het script. Dit kun je doen door de opname in gedachten op te delen in de drie "gronden":

Voorgrond: de objecten die zich tijdens de opname het dichtst bij de camera bevinden
Middengrond: de objecten in het middelste gebied van de opname
Achtergrond: de achtergrond of het kader voor de midden- en voorgrond

Elk van deze delen van een scène kan een bokeh-effect hebben, maar tijdens het plannen van je scènes en opnamen kun je opschrijven welke delen wanneer bokeh moeten hebben. Dit helpt om verschillende effecten tijdens een scène te creëren, van komedische tot dramatische effecten. In veel populaire sitcoms, zoals The Office, wordt bijvoorbeeld de reactie van een personage op iets idioots eerst onscherp en dan scherp gefilmd om de punchline kracht bij te zetten. Vergeet ze ook niet op te nemen in je storyboard. En onthoud dat bokeh niet altijd een onscherpe achtergrond hoeft te zijn.

Bokeh met de camera zelf creëren.

Je kunt fascinerende vervagings- en bokeh-effecten maken met verschillende soorten lenzen, maar er zijn wel enkele specifieke richtlijnen, camera-instellingen en trucjes die je moet kennen wanneer je mooie videovervagingen wilt maken.

Snelle lenzen zijn ideaal voor bokeh.

Je hebt een snelle lens nodig om mooie bokeh-effecten te creëren. Dat houdt in dat de lens een diafragma moet hebben dat heel ver kan worden geopend, waardoor er veel meer licht in de camera kan vallen dat de film kan belichten of een digitale sensor kan activeren. Het diafragma wordt geregeld door F-stops, die de grootte van het diafragma bepalen.

Voor een geringe scherptediepte plaats je het object dichter bij de lens of op een specifiek focuspunt. Daarmee wordt de rest vervaagd en kun je met bokeh spelen. Kies voor een echt sterk bokeh-effect een lens met een diafragma van 2.8 of kleiner. Een groot diafragma van 1.8 of 1.4 is nog beter. Omdat het lastig kan zijn om dit met automatische aanpassingen van de F-stop en automatische instellingen voor de diafragmaprioriteit te doen, is het handiger om dit handmatig te doen.

Onthoud dat een heel sterk bokeh-effect tijdens de bewerkingsfase vaak moeilijk aan te passen is, dus denk daaraan voordat je op de opnameknop drukt. "Bokeh ziet er echt mooi uit, maar je krijgt niet altijd het volledige beeld, wat de bewerkingsmogelijkheden kan beperken", vertelt Dougan.

Zoom, zoom, zoom.

Zoom- en telelenzen zijn perfect voor bokeh. Met deze lenzen kun je gecontroleerde zoomeffecten creëren, waarbij je de focus tijdens de opname kunt wijzigen, zodat je spectaculaire bokeh-verschuivingen kunt realiseren. Wijzig de brandpuntsafstand door een andere lens te kiezen en je zult zien dat de kwaliteit van de bokeh per lens verschilt.

Als je besluit om autofocus te gebruiken, wat sommige cinematografen doen, zorg er dan voor dat je het focusgebied op je camera hebt ingesteld, zodat de sensor weet waar de prioriteit ligt.

Inrichting en belichting.

Om bokeh te creëren die de aandacht van de kijker trekt, moet je verder kijken dan de lens. De inrichting en rangschikking van elke scène in je video bepaalt het beeld dat je met je camera vastlegt. Als je een licht bokeh-effect wilt, zorg je ervoor dat je een interessante opstelling van verschillende lichtbronnen op de achtergrond hebt; je kunt ze zelfs zelf maken met een belichtingsset.

Bij ingewikkelde bewegingen, waarbij je tijdens de opname de focus wijzigt en de scherptediepte aanpast, kan het heel handig zijn om met acteurs te oefenen en elke scène in te richten (te 'blocken') om tijdens de opnamen een mooie vervaging vast te leggen.

Bokeh in de videobewerkingsstudio.

Wat net zo doeltreffend is – zij het iets tijdrovender – is het maken van bokeh-effecten tijdens de postproductie. Zowel met Adobe Premiere Pro als met Adobe After Effects kun je focusverschuivingen, bokeh-effecten en nog veel meer creëren. Denk bij het toevoegen van bokeh wel na over hoe de bokeh de algehele scène die je hebt gecreëerd aanvult en verbetert.

Een bokeh-effect toevoegen met het gereedschap Gaussiaans vervagen in Premiere Pro

Focusverschuiving in Premiere Pro.

Met keyframes, maskers en het effect Gaussiaans vervagen kun je in Premiere Pro indrukwekkende focusverschuivingen creëren. Hoewel er enkele minieme aanpassingen nodig zijn, kun je met digitale keyframe-tools een interessante bokeh-verschuiving genereren. De timing en framing zijn hierbij echter nog steeds net zo belangrijk als wanneer je met een cameralens probeert deze effecten te creëren.

Plan vooruit en denk aan de uitdagingen van het postproductiewerk. "Voor elke seconde aan video heb je te maken met minimaal 24 frames, en een wijziging in een video vergt heel veel werk, vooral als er veel beweging in je shot zit", zegt Dougan.

Een bokeh-effect creëren met het effect Cameralensvervaging in After Effects

Vervaag en verscherp je materiaal in After Effects.

Als je tijdens de postproductie ingrijpend vervagings- en bokeh-werk wilt gaan doen, is het handig om het beeldmateriaal over te zetten naar After Effects. Dankzij de gigantische verzameling vervagingseffecten waarmee je je beeldmateriaal heel nauwkeurig kunt bewerken, kun je de uitstraling en stemming van verschillende soorten lenzen en scherptediepte-effecten nabootsen.

Bokeh en scherptediepte zijn de gereedschappen van een vakman, maar zijn niet de enige hulpmiddelen die de cinematograaf tot zijn beschikking heeft. Leer meer over andere begrippen van het filmmaakproces in deze handige tutorials.